Leasing firmaları arasında üyemiz olmayan belki bir firma vardır. Ticari araç kiralayan firmalarda da bu sayı12’dir. BVRLA sektördeki firmaların önemli bir çoğunluğunu kapsıyor. TOKKDER’in davetiyle İstanbul’a gelen, İngiltere’de faaliyet gösteren İngiliz Araç Kiralama ve Leasing Birliği, BVRLA’nın (British Vehicle Rental and Leasing Association) BaşkanıJohn Lewis ile İstanbul Boğazı’nın eşsiz ortamında İngiltere’deki araç kiralama sektörü, sektörün gelişimi ve BVRLA’nın faaliyetleri hakkında bir söyleşi gerçekleştirdik. Türkiye’deki araç kiralama sektörünün gelişimi için yararlıolacağına inandığımız bu söyleşi ile Lewis’in birikimlerini ve tecrübelerini sizlerle paylaşıyoruz.

İlk olarak bizlere kısaca öz geçmişinizden bahsedebilir misiniz?John Lewis kimdir? On yıldır BVRLA’da görev alıyorum. Bunun öncesinde tam hizmet sektöründe diğer bir ifadeyle uzun dönemli leasing sektöründe çalışıyordum. Araç kiralama sektörüne 1984 yılında adım attım. O dönemde hem Daimler-Chrysler’de hem de Barclays Bank’ta çalışıyordum. BVRLA ile yollarınız nasıl kesişti?Dernekte göreve başlamanız ve dernek başkanlığına kadar uzanan süreç nasıl bir seyir izledi? Çalışma teklifi bana dernek tarafından getirildi. Ben bu göreve başlamadan önce, BVRLA’nın yönetiminde göreve gelen yöneticiler emekliliğine çok yaklaşmış, aldıkları görevi sadece 2-3 yıllığına üstlenen kişilerdi. Daha sonra yönetim kurulu sektör hakkında bilgi birikimine sahip, daha genç, dinamik ve bu görevi en az 1012 yıllığına üstlenebilecek birini istediklerini ifade ettiler. Benim seleşerimden birisi avukattı fakat sektöre yönelik derin bir bilgi birikimine sahip değildi bu yüzden sektörün içinde farklı rollerde görev almış, sektöre hakim ve ekibe liderlik edebilecek birisine ihtiyaç duyuluyordu.

Sizin hizmete başladığınız son on yılda dernek yapılanması ve faaliyetleri nasıl bir seyir izledi? Öncelikle yönetim kurulu derneğin büyümesini ve gelişmesini istiyordu. Bunun için de öncelikle derneğin gelirlerini artırarak derneği büyütmeyi planlıyorlardı. Sektör için, endüstri için ticari hizmetleri geliştirerek büyümek istiyorlardı. Bu talep de bizlerin, derneği büyütmek için daha fazla personel istihdam etmemizi ve daha fazla gelişmemizi sağlayacak kaynaklara ulaşmamızı mümkün kıldı. Sonuç olarak büyümek istedikleri için bizim ihtiyacımız olan daha fazla insanı istihdam etmemizi sağlayacak kaynakları bize temin ettiler. Ben bu görevle bu rolü üstlendim çünkü daha önce sektörün hizmet satışı ayağında çalışmış olduğumdan sektörü daha iyi tanıyordum ve de satışlardan gelir yaratıp, kaynak üretip derneğin büyümesini sağlayacak imkanları oluşturabiliyordum.

BVRLA’nın bugünkü yapısından biraz söz edebilir misiniz? Derneğimizin “Yönetim Komitesi” adını verdiğimiz bir yönetim kurulu var. Kısaca bahsedersek biz üç farklı başlık altında hizmet veriyoruz: Bir tanesi “araç ve van kiralama”, diğeri “araç ve van leasingi” sonuncusu “ticari araçlar”. Yönetim komitemiz bu üç alandan gelen temsilcilerden oluşuyor. Yönetim komitemizde küçük ve büyük ölçekli firmaların temsilcileri yer alıyor. Yönetim komitemizin altında üç tane idari komite var. Bir tanesi kısa vadeli kiralamalar için, bir tanesi uzun dönem leasingler için, bir tanesi de ticari araçlar için. Benimle birlikte çalışan uzmanların ilgilendiği alanlar: yeni mevzuat, yeni düzenlemeler, yeni operasyonel unsurlar gibi başlıklar. Bu başlıklarla ilgili gelişmeleri bizler komiteye götürüyoruz, sektörümüz ile ilgili gelişmeleri komiteye sunuyoruz, sonrasında onlar bize tavsiyede bulunuyorlar. Daha sonra yönetim komitemiz, ilgili birimlerden bizimle ilgili yeni konularda, ortaya koyduğumuz gündem maddeleriyle ilgili, yürütmeyle ilgili lobi yapmalarını, kampanyalar düzenlemelerini istiyor. Yönetim komitesi bizim başarımızı ve stratejik istikametimizi belirliyor, kısacası yönetim komitesi stratejik yönetimimizi belirliyor. Bugün BVRLA çatısı altında kaç üyeniz var? Bugün için 418 üyeye sahibiz. Üyelerinizin dağılımı hakkında bilgi verebilir misiniz?BVRLA üyelerinin yüzde kaçı kısa dönemli kiralama firması, kaçı uzun dönemli kiralama firması? Günümüz itibariyle üyelerimizin %25’i leasing, %20’si ticari araç, %55’i de kısa süreli kiralama şirketlerinden oluşuyor. Genel olarak araç kiralama firmaları toplam araç satışlarında önemli paya sahiptir. İngiltere’de yıllık toplam satışlar içinde üyelerinizin satın aldığı araç miktarı nedir? Bunun hakkında kesin bir bilgiye sahip değilim ama tahmini bir hesapla rakam vermek gerekirse yaklaşık 770 bin civarında. İngiltere’deki kiralama firmalarının sahip olduğu araç sayısı ne kadar? Şu an itibariyle İngiltere’de kiralama firmalarının filo parkının büyüklüğü yaklaşık 2.3 milyon araç. İngiltere’de ortalama bir yılda kaç araç satışı gerçekleşiyor? İngiltere’de bir yılda ortalama 2.3 ile 2.4 milyon adet araç satışı gerçekleşiyor. 2.5 milyon ise araç satışlarında ulaştığımız en üst seviye. Bu rakam kiralama şirketlerinin sahip olduğu filo parkı rakamlarıyla hemen hemen aynı seviyede.

Böyle bir büyüklüğe nasıl ulaştınız?İngiltere’de araç kiralama sektörünün gelişiminde hangi etkenler önemli rol oynadı? Leasing alanında en önemli etken vergilendirmeydi. Diğer bir etken de nihai tüketicilerin alabileceği kredilerde bir üst sınırın olmasıydı. Bu etkenler bizim önümüzü açtı. Günümüzde İngiltere’de firmalar artık çalışanlarının maaşından kesintiye gidiyor ve bu kesinti miktarıyla leasing yoluyla elemanlarına araç tahsisine gidiyor. Firmalar elemanlarına yüksek maaş verdiğinde maruz kaldığı vergi yükü artıyor, firmalar elemanlarına düşük maaş verip, araç tahsis ettiğinde ise şirketin vergi yükü hafifliyor. Şirketlerin çalışanlarına leasing yoluyla araç tahsis etmesi bizim büyümemizi sağladı. Bu sistem İngiltere’de artık rutinleşti. Ocak 2011’de İngiltere’deki KDV oranlarında bir artış yaşanacak bu gelişme araç kiralama sektörünü nasıl etkileyecek sizce? Bu artışın bizlere olumlu bir etkisi olacak çünkü biz KDV’yi geri alabiliyoruz. Bu nedenle leasing maliyeti daha etkin bir hale gelecek satın almaya kıyasla. Kişisel vergilendirme sisteminde de ufak değişiklikler olacak. Sürücüler daha az hava kirliliği yaratan araçlar seçtikçe daha az vergi de ödeyebilme imkanına kavuşuyorlar çünkü İngiltere’de vergiler artık CO2 emisyon miktarına göre belirleniyor. İngiltere’de emisyonu düşük araçlarda vergilendirme oranı yüzde kaç? 225 gramın üzerinde emisyon salınım değerine sahip bir araç için %35, yani araç bedelinin %35’i kadar vergisi var. Emisyon salınımı 100 gramın altındaysa %9’luk bir vergi oranı söz konusu. Aradaki değerlerde de ölçekleniyor. Şu an kullandığım araç BMW 320, benim arabamın emisyon değerlerine göre %15 oranında vergisi var. Elektrikli araçlar piyasaya çıktığı zaman vergi oranları sıfıra mı düşecek? Evet, elektrikli arabalarda vergi oranları ilk beş yıl için sıfır olacak. İngiltere’de toplamda araç  kiralama sektöründe faaliyet gösteren firma sayısı nedir?BVRLA’nın 418 üyesi sektörün ne kadarını kapsıyor? Bu sorunuza şöyle cevap vereyim, leasing firmaları arasında üyemiz olmayan belki bir firma vardır. Kısa süreli kiralama yapan 250 firma üyelerimiz arasında değil ama bunlar oldukça küçük hacimli firmalar. Ticari araç kiralayan firmalarda da bu sayı 12’dir.

BVRLA’nın araç kiralama şirketlerinin büyük bir kısmını kapsadığını görüyoruz. Bu birlikteliği nasıl sağladınız? BVRLA markasını bir kalite markası haline getirerek. Bizim belli kriterlerimiz, uygulama esaslarımız var. BVRLA’ya üyelikle beraber uyulması gereken belli faaliyet şartları vardır. Eğer üye olan bir firma bu şartları koruyamazsa üyeliği düşebiliyor. Aslında biz üye olmayı arzu edilecek, özenilecek bir şey haline getirdik. Üyelerimiz artık BVRLA kalitesi onaylıdır etiketini kullanıyorlar. Bizim sloganımız “Daha iyi hizmeti BVRLA’dan kiralarım, çünkü kaliteden eminim!” şeklinde. Diğer yandan şikayetlerin ele alındığı bir servisimiz de var. Eğer bir üyemiz müşteriyle bir sorunu çözemezse, o zaman biz bir tahkim heyeti gibi araya giriyoruz. Aynı zamanda teftiş mekanizmamız da söz konusu. Üye firmaları, kiralık araçlar konusunda, servis kayıtları konusunda, eğitimle ilgili konularda teftiş ediyoruz. BVRLA’nın, üyeleri üzerinde bir yaptırım gücü var mı? Nihai gücümüz onları üyelikten azletmek. Bizim hedefimiz mümkün olduğu kadar çok üyeyi içermek. Ama bazen standartlara uyamayan ya da uymak istemeyenler de çıkabiliyor. O zaman da biz desteğimizi çekiyoruz. Bunun sonucunda firmalar kendilerini ticari açıdan dezavantajlı bir konuma sokuyorlar. Kısacası bize üye olmak firmaların ticareti için olumlu bir faktör. BVRLA’nın kamu yönetimi üzerinde bir etkinliği var mı? Derneğinizin yürüttüğü lobi faaliyetleri ne seviyede? Tek görevi lobi faaliyetleri olan bir ekibimiz var. 2009 yılında hükümetle 47 kez danışma görüşmesi yaptık. Hükümet bizi kilit taraflardan biri olarak görüyor. İş araçları sektöründe biz kilit ortaklardan, taraflardan biri olarak görülüyoruz. Aynı zamanda Avrupa tüketici merkezleriyle de görüşüyoruz, tüketici mevzuatının şekillenmesine yardımcı olmak için ve Avrupa Komisyonu’na da araç kiralama konusunda danışmanlık için faaliyetler yürütüyoruz. Konuşmamızın başında derneğin yapısından bahsederken komitelerden bahsettik. Bu komitelerin etkinliğinden ve öne çıkan komitelerin faaliyetlerine örnek verebilir misiniz? Örneğin Risk Yönetimi ve Güvenlik Komitesi… Bu komite hakkında bilgi verebilir misiniz? Risk Yönetimi ve Güvenlik Komitesi özellikle hırsızlık, sahtecilik ve kredi kartlarının gayrı resmi şekilde kullanımı konularına bakıyor. Çünkü günlük kiralamada hırsızlık ve sahtekarlık konularında firmalar çok fazla sorun yaşıyorlar. Bu komitede kiralama şirketlerinin risk yöneticileriyle birlikte çalışıyoruz. Bu alanda polisle ve sigorta şirketleriyle, hırsızlığın azaltılması için sektör uygulamalarını oluşturmaya çalışıyoruz ve sahte işlemleri, yasa dışı işlemleri nasıl anlayabiliriz, nasıl önleyebiliriz bunu oturtmaya çalışıyoruz. Bu komitenin bir de veri tabanı var. Bu veri tabanı kötü niyetli kiralayıcıların listesini içeriyor ve tüm üyelerimizle paylaşılıyor. Kiralama firmalarının bu konudaki sorumluluğunun kapsamı ne kadar? Firmaların sorumluluk kapsamı oldukça fazla çünkü hırsızlık onlara çok pahalıya mal oluyor. Bu alan, kiralama firmalarının tamamen işbirliği içinde bir araya geldikleri tek alan. Çünkü hırsızlık ve sahtekarlıktan oluşan kayıpları azaltmak herkesin çıkarına. Bir süre önce sahte kredi kartlarını hava alanlarında kullanan bir şebekeyi ortaya çıkarttık ve bütün sektöre bununla ilgili uyarı yolladık.

Ülkenizde sigorta şirketlerinin kiralama firmalarına yaklaşımı nasıl? Firmalar araçlarını rahat bir şekilde sigortalatma imkanı bulabiliyorlar mı? Sigorta şirketleri bizlere önemli ölçüde destek veriyor. AON Sigorta’dan bir üye komitemizde yer alıyor. Onlar da sahtekarları teşhis edebilme konusunda kendi deneyimlerini bizlerle paylaşıyorlar.

Bireysel araç sigortalamayla, sizin üyelerinizin sigortalama ücretleri arasında çok büyük farklar var mı? Evet. Leasing araçları bir toplu filo sigortası kapsamında poliçelendiriliyorlar. Sigorta şirketleri, araç kiralama şirketlerine birtakım kolaylıklar sağlıyor. Bu kolayların en önemlisi aracı kiralayan kişinin, 3.kişiyi zarara uğrattığı zaman sigorta şirketlerinin bu zararı direkt olarak üstlenmesi. Kiralayıcılar tarafından 3. kişiler zarara uğradığında bu zararı, sigorta şirketleri, kiralayan firmaya ve aracı kiralayan kişiye rücu etmeden direkt olarak karşılıyor. Üyelerinize yurt dışında yatırım yapma veya büyüme konusunda bir destek, bir yönlendirmeniz var mı? Hayır, biz onların sadece İngiltere’deki çıkarlarıyla ilgileniyoruz. Bizim görevimiz onların İngiltere’deki operasyonlarını yasal çerçeve dahilinde daha etkin yürütebilmelerini sağlamak ve yasaların onları sınırlayıcı olmasını engellemek. Bu yüzden bizim faaliyet esaslarımız aslında yasa vasıtasıyla değil de kendi kendini kontrol ve düzenlemeyi temine yönelik. Çünkü bizim sektörümüzde faaliyet göstermek için lisans ve düzenleme yok ve biz de bunu böyle muhafaza etmek istiyoruz. Son olarak, araç kiralama sektörünün İngiliz ekonomisine katkısı ne boyutta? Biz 40 bin kişiye istihdam sağlıyoruz, her yıl yeni araçlara 16.5 milyar Pound harcıyoruz ve toplamda bütün hizmetler için yılda harcadığımız miktar 20 milyar Pound’a ulaşıyor.