COVID-19 ve Vergi Mevzuatındaki Gelişmeler – Hakan GÜZELOĞLU
Bu yazımızda son dönemde Yeni Koronavirüs Hastalığı olan COVID-19 kapsamında vergi mevzuatımızda yapılan düzenlemelere değinip operasyonel kiralama şirketlerini ilgilendirecek yeni düzenlemelerden önemlilerini konu başlıkları ile sizinle paylaşmak istedik.
1. Yeni Koronavirüs Salgınından Etkilenmeleri Nedeniyle Beyanları Uzatılarak Ödemeleri Ertelenen Mükellefler
Çin Halk Cumhuriyeti’nin Vuhan kentinde ortaya çıkan ve birçok ülkeye yayılan Yeni Koronavirüs (COVID-19) salgınından ve bu kapsamda alınan tedbirlerden etkilenen mükelleflerin vergi ödevlerinin yerine getirilmesi bakımından mücbir sebep hükümlerinden faydalandırılması amacıyla 518 Sıra No. lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği hazırlanmıştır.
Bu Tebliğ ile salgından doğrudan etkilenen ve ana faaliyetleri itibarıyla, alışveriş merkezleri dahil perakende ticaret, demir çelik ve metal sanayii, otomotiv imalatı ve ticareti ile otomotiv sanayii için parça ve aksesuar imalatı, depolama faaliyetleri dahil lojistik ve ulaşım, sinema ve tiyatro gibi sanatsal hizmetler, tur operatörleri ve seyahat acenteleri dahil konaklama faaliyetleri, lokanta, kıraathane dahil yiyecek ve içecek hizmetleri, tekstil ve konfeksiyon imalatı ve ticareti ile etkinlik ve organizasyon hizmetlerinin yanı sıra sağlık hizmetleri, mobilya imalatı, madencilik ve taş ocakçılığı, bina inşaatı ve özel inşaat faaliyetleri, endüstriyel mutfak imalatı, araç kiralama ile matbaacılık dahil kitap, gazete, dergi ve benzeri basılı ürünlerin yayımcılık faaliyetleri sektörlerinde faaliyette bulunan mükelleflerin mücbir sebep halinde olduğu kabul edilmiştir.
Bununla birlikte İçişleri Bakanlığı tarafından alınan tedbirler kapsamında faaliyetleri geçici süre ile durdurulan yüzme havuzu, hamam, kaplıca, spor, oyun ve düğün salonu, berber ve kuaför gibi iş yerlerinin bulunduğu sektörlerde faaliyet gösteren mükellefler de bu süre boyunca mücbir sebep hükümlerinden yararlanabileceklerdir.
24/03/2020 tarihli ve 31078 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 518) ‘nde; Yeni Koronavirüs (COVID-19) salgınından ve bu kapsamda alınan tedbirlerden doğrudan etkilenen ve bu Tebliğle belirlenen mükelleflerin 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mücbir sebep hükümlerinden faydalandırılması hakkındaki açıklamalara yer verilmiştir.
Bu kapsamda,
- Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan mükelleflerin,
- Koronavirüs salgınından doğrudan etkilenen ve ana faaliyet alanı itibarıyla; alışveriş merkezleri dahil perakende, sağlık hizmetleri, mobilya imalatı, demir çelik ve metal sanayii, madencilik ve taş ocakçılığı, bina inşaat hizmetleri, endüstriyel mutfak imalatı, otomotiv imalatı ve ticareti ile otomotiv sanayii için parça ve aksesuar imalatı, araç kiralama, depolama faaliyetleri dahil lojistik ve ulaşım, sinema ve tiyatro gibi sanatsal hizmetler, matbaacılık dahil kitap, gazete, dergi ve benzeri basılı ürünlerin yayımcılık faaliyetleri, tur operatörleri ve seyahat acenteleri dahil konaklama faaliyetleri, lokanta, kıraathane dahil yiyecek ve içecek hizmetleri, tekstil ve konfeksiyon imalatı ve ticareti ile halkla ilişkiler dahil etkinlik ve organizasyon hizmetleri sektörlerinde faaliyette bulunan mükelleflerin,
- Ana faaliyet alanı itibarıyla İçişleri Bakanlığı’nca alınan tedbirler kapsamında geçici süreliğine faaliyetlerine ara verilmesine karar verilen iş yerlerinin bulunduğu sektörlerde faaliyette bulunan mükelleflerin,
01/04/2020 ila 30/06/2020 (bu tarihler dahil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğunun kabul edilmesi uygun bulunmuştur.
Mücbir sebep hükümlerinden yararlanılıp, yararlanılmadığına ilişkin sorgulamanın da interaktif Vergi Dairesinden yapılması mümkün hale getirilmiştir.
Yukarıda sayılan mücbir sebep halinde olduğu kabul edilen mükelleflerle ilgili olarak;
- 27/4/2020 tarihine kadar verilmesi gereken Muhtasar Beyannameler (Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri dâhil) ve Katma Değer Vergisi Beyannameleri ile 30/4/2020 tarihine kadar verilmesi gereken “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve mezkur tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerinin 27/7/2020 Pazartesi, bu beyannamelere istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerinin 27/10/2020 Salı,
- 27/5/2020 tarihine kadar verilmesi gereken Muhtasar Beyannameler (Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri dâhil) ve Katma Değer Vergisi Beyannameleri ile 1/6/2020 tarihine kadar verilmesi gereken “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve mezkur tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerinin 27/7/2020 Pazartesi, bu beyannamelere istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerinin 27/11/2020 Cuma,
- 26/6/2020 tarihine kadar verilmesi gereken Muhtasar Beyannameler (Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri dâhil) ve Katma Değer Vergisi Beyannameleri ile 30/6/2020 tarihine kadar verilmesi gereken “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve mezkur tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerinin 27/7/2020 Pazartesi, bu beyannamelere istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerinin 28/12/2020 Pazartesi,
günü sonuna kadar uzatılması uygun bulunmuştur.
Sosyal güvenlik mevzuatı gereğince sigortalıların mücbir sebep dönemine ilişkin prime esas kazanç ve hizmet bilgilerinin Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile bildirilmesinin zorunlu olması durumunda mücbir sebep, bu beyannamelerin vergi kesintilerine ilişkin kısmının beyan ve ödeme sürelerinin ertelenmesi için geçerli olacaktır.
KDV Genel Uygulama Tebliğinin (I/C-2.1.3.1) bölümünde; kısmi tevkifat uygulayacak alıcılar, (I/C-2.1.3.2) bölümünde; kısmi tevkifat kapsamındaki hizmetler, (I/C-2.1.3.3) bölümünde ise kısmi tevkifat kapsamındaki teslimler sayılmıştır. Aynı tebliğin 2.1.3.1. Kısmi Tevkifatın Mahiyeti ve Tevkifat Uygulayacak Alıcılar bölümünün son paragrafında” ise “Vergi Usul Kanunu’na göre, mücbir sebebin başladığı tarihten sona erdiği tarihe kadar geçen sürede, mücbir sebepten yararlanan mükelleflerin vergi ödevleri ertelenmektedir. Bu kapsamda beyanname verme yükümlülükleri ileri tarihe ertelenen mükelleflerin, mücbir sebep halinde bulunduğu süre içerisinde kısmi tevkifat kapsamındaki alımlarında tevkifat uygulanmaz” açıklamalarına yer verilmiştir.
Bu kapsamda 01/04/2020 ila 30/06/2020 (bu tarihler dahil) tarihlerini kapsayan mücbir sebep düzenlemesi ile filo kiralama şirketlerinin kısmi tevkifat kapsamında yapmış oldukları alımlara ilişkin KDV tevkifatının yapılmaması doğru olacaktır.
2. Sermaye Şirketlerinde Kar Dağıtımının Sınırlandırılması
7244 sayılı Yeni Koronavirüs (Covıd-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 12. maddesi ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 13 – (1) Sermaye şirketlerinde, 30/9/2020 tarihine kadar 2019 yılı net dönem kârının yalnızca yüzde yirmi beşine kadarının dağıtımına karar verilebilir, geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçeler dağıtıma konu edilemez, genel kurulca yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilemez. Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler hakkında bu fıkra hükmü uygulanmaz. Bu fıkrada belirtilen süreyi üç ay uzatmaya ve kısaltmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.
(2) Genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, 2019 yılı net dönem kârının yüzde yirmi beşini aşan kısma ilişkin ödemeler birinci fıkrada belirtilen sürenin sonuna kadar ertelenir.
(3) Bu maddenin kapsamına giren sermaye şirketlerine ilişkin istisnalar ile uygulamaya dair usul ve esasları belirlemeye, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın görüşünü almak suretiyle Ticaret Bakanlığı yetkilidir.”
Bu kapsamda, genel kurul toplantılarında gündeme alınacak nakit kâr payı dağıtımı kararlarında;
— Geçmiş yıl karlarının dağıtıma konu edilmemesi ve
— Dağıtım tutarının 2019 yılı net dönem kârının yüzde 25’ini aşmaması; bunun yanı sıra,
— Yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilmemesi şartları bulunmaktadır.
Özünde yapılan bu düzenleme ile içinde bulunduğumuz malum ağır hastalık mücbir sebep halinde şirketlerin sermaye yapılarının korunması amaçlanmaktadır.
Öte yandan, kar dağıtım kararı alınsa bile işlemi gerçekleştirecek bankanın bu düzenleme kapsamındaki limitler dahilinde işlem yapabileceği, aynı bankanın limit üstü işlemleri ise gerçekleştirmeme riskinin bulunduğunu hatırlatmak isteriz.
3. 2020 I. Geçici Vergi Dönemine Ait Kurum Geçici Vergi Beyannamelerinin Verilme ve Ödeme Sürelerinin Uzatılması
130 Sayılı Vergi Usul Kanunu Sirküleri ile 18 Mayıs 2020 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2020 I. Geçici Vergi Dönemine ait Kurum Geçici Vergi Beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 28 Mayıs 2020 Perşembe günü sonuna kadar uzatılmıştır.
Söz konusu uzatma, ilgili geçici vergi dönemi itibarıyla beyanname verme tarihi 18 Mayıs 2020 günü sonu olan özel hesap dönemine sahip mükellefleri de kapsamaktadır.
4. Elektronik Defterlerin Oluşturulma ve İmzalanma Süresi ile Elektronik Defter Beratlarının Yüklenme Süresinin Uzatılması
128 Sayılı Vergi Usul Kanunu Sirküleri ile 518 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde belirtilen mücbir sebepler kapsamında olmayan kurumlar vergisi mükelleflerinin 30 Nisan 2020 günü sonuna kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma süresi ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme süresi 1 Haziran 2020 Pazartesi günü sonuna kadar uzatılmıştır.
5. Kurumlar Vergisi Beyannamelerinin Verilme Süreleri ile Bu Beyannameler Üzerine Tahakkuk Eden Vergilerin Ödeme Sürelerinin Uzatılması
127 Sayılı Vergi Usul Kanunu Sirküleri ile 30 Nisan 2020 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2019 hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 1 Haziran 2020 Pazartesi günü sonuna kadar uzatılmıştır.
6. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesine Geçiş Süresi 01.07.2020 Tarihine Kadar Ertelenmiştir
Amasya, Bartın, Çankırı ve Kırşehir illerinde devam eden Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Uygulaması; Bursa, Eskişehir ve Konya illerinde 01.01.2020 tarihi itibarıyla yürürlüğe geçmiş ve diğer iller için ise Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesine geçiş süresi 01.03.2020’ye ertelenmişti.
04.04.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Genel Tebliği’nde (Sıra No: 1) Değişiklik Yapılmasına Dair 8 Sıra No’lu Tebliğ ile birlikte, Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesine geçiş süresi 01.07.2020 tarihine kadar ertelenmiştir.
7. Mayıs Ayı Gündemine Yönelik Hatırlatmalar
A. Yabancı sermayeli şirketlerin ve irtibat bürolarının bildirimleri
Şirket ve şubeler faaliyetlerine ilişkin Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sisteminde (E-TUYS) yer alan “Doğrudan Yabancı Yatırımlar İçin Faaliyet Bilgi Formu”ndaki alanları yıllık bazda ve her yıl en geç mayıs ayı sonuna kadar kullanıcı vasıtasıyla elektronik ortamda doldurarak kaydetmeleri gerekmektedir.
İrtibat Büroları her yıl en geç Mayıs ayı sonuna kadar, büronun geçmiş yıl faaliyetleri hakkında, İrtibat Bürolarının Faaliyetlerine İlişkin Bilgi Formu’nu ve ekli belgelerini Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’ne göndermeleri gerekmektedir.
B. Vergi levhasının yazdırılarak alınması
Vergi levhası almak ve bulundurmak zorunda olan mükelleflerin vergi levhalarını, 31 Mayıs günü sonuna kadar (bu tarih hafta sonuna geldiğinden 1 Haziran 2020’ye kadar) yazdırmaları gerekmektedir.
Bu konuda, ilave sorularınız ve detay bilgilendirme için bizimle her zaman iletişime geçebilirsiniz.