Evet, doğru duydunuz! Bu seneki genel kurulda şirketinizin finansal tablolarının değişmiş olduğunu görürseniz şaşırmayın. Şirketiniz bağımsız denetime tabi olup, zorunlu olarak Türkiye Finansal Raporlama Standartları’nı (TFRS) uygulamıyorsa, TTK uyarınca bu sene genel kurulda Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standartları’na (BOBİ FRS) veya isteğe bağlı olarak TFRS’ye göre hazırlanmış finansal tablolar sunmak zorunda.

Kamu Gözetimi Kurumu (KGK) tarafından paylaşılan verilere göre bu yeni düzenleme yaklaşık 4,700 şirketi etkileyecek.

O zaman biz de konuyu baştan ele alalım. Hangi şirketler bağımsız denetime tabi kısaca onu hatırlayalım, arkasından da BOBİ FRS nedir, hayatımızda neler değiştirecek ona bakalım.

KGK, 29/03/2018 tarihli kararı ile bağımsız denetime tabi şirketler için genel ölçekleri aktif toplamı 35 milyon TL, yıllık net satış hasılatı 70 milyon TL ve çalışan sayısı 175 kişi ve üzeri olmak üzere güncellemiştir. Bu genel ölçeklerden tek başına veya bağlı ortaklıkları ve iştirakleriyle birlikte üç ölçütten en az ikisini art arda iki hesap döneminde aşan veya 13/09/2018 tarihli ve 161 sayılı karar ekli listede yer alan şirketler bağımsız denetime tabidir.

Bağımsız denetime tabi olup 13/09/2018 tarihli ve 161 sayılı karar ekli listede yer alan şirketler (KAYİKKamu Yararını İlgilendiren Kuruluş; örneğin banka, sigorta, borsada işlem gören şirketler) zorunlu olarak TFRS uygulayacak olup, geri kalan bağımsız denetime tabi şirketler BOBİ FRS veya isterlerse TFRS uygulayacaklardır.

BOBİ FRS nedir?

“Önce küçükleri düşün” ilkesinden yola çıkılmıştır. BOBİ FRS, işletmelerin gerçeğe uygun, ihtiyaca uygun ve karşılaştırılabilir bilgi sunması amacıyla oluşturulmuş, kurumsal şeffaflığı dikkate alan finansal raporlama standartlarıdır. KGK tarafından AB düzenlemeleri ve uluslararası muhasebe ve finansal raporlama ile uyumlu muhasebe standartları oluşturulması hedeflenmiştir. 27 bölümden ve finansal tablo formatlarından oluşmakta olup, dipnotlar için ayrı bir bölüm oluşturulmuştur. Orta büyüklükteki işletmeler için genel olarak maliyet esaslı finansal raporlama öngörülmüş, büyük işletmelere yönelik ilave yükümlülükler getirilmiştir. Dolayısıyla büyük ve orta boy işletmeler için TFRS’ye bir alternatiftir.

Büyük İşletme mi yoksa Orta Boy İşletme mi?

Büyük İşletme ölçekleri 29/07/2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standartları Hakkında Tebliğ’in 6.maddesinde tanımlanmıştır. Buna göre BOBİ FRS’nin uygulanması açısından, üç ölçütten en az ikisinin eşik değerlerini, varsa bağlı ortaklıklarıyla birlikte, art arda iki raporlama döneminde aşan işletmeler müteakip raporlama döneminde büyük işletme olarak değerlendirilir: Aktif toplamı 75 milyon ve üstü Türk Lirası, yıllık net satış hasılatı 150 milyon ve üstü Türk Lirası ve ortalama çalışan sayısı 250 ve üstü olması.

AB Direktifleri çerçevesinde orta büyüklükteki işletmeler için genel olarak maliyet esaslı finansal raporlama öngörülmüş, büyük işletmelere ise ilave yükümlülükler getirilmiştir. Bu nedenle BOBİ FRS içinde büyük ölçek tanımı yapılmıştır. Örneğin büyük işletmeler konsolide finansal tablo hazırlayıp bazı ilave dipnotlar verirken denetime tabi ancak bu ölçeklerin altında kalan Orta Boy İşletmeler BOBİ FRS’lerde yer alan bu ve benzeri bazı uygulamalardan muaftır.

Şirket yönetimi tarafından finansal tablolar hazırlanırken alınacak BOBİ FRS mi yoksa TFRS mi kararının şirketi iki sene bağlayıcı bir karar olduğunu, iki finansal raporlama standardı arasındaki geçişlere ancak iki senelik uygulama süresinden sonra izin verildiğini hatırlatmak isterim.

VUK, MSUGT derken BOBİ FRS geldi. Finansal tablolar değişecek mi?

Sorunun cevabı kesinlikle evet! Bu etki kar-zarara, şirket aktif büyüklüğüne olumlu mu olur olumsuz mu, kaç lira etkisi olur diye sorarsanız ilk anda rakamsal etkisini söylemek zor. Ancak finansal tablolarınızı MSUGT (Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği) ve İlave Hususlarına göre veya VUK ( Vergi Usul Tebliğ) ölçüm prensiplerine göre hazırlıyorsanız birazdan bahsedeceğim farklarla finansal tablolarda önemli değişikler olacağını siz de göreceksiniz. Sıkı durun başlıyoruz:

Hiç konsolide finansal tablo hazırladınız mı? Kira geliri elde ettiğiniz veya değeri artacak diye yatırım yaptığınız arsa, arazi veya binalarınıza yatırım amaçlı gayrimenkul deyip gerçeğe uygun değerinden finansal tablolarınızda gösterdiniz mi? Dava açmadan alacaklarınız için karşılık ayırdınız, stoklar için net gerçekleşebilir değeri buldunuz mu? Kurumlar vergisi için karşılık ayırdığınızda ertelenmiş vergiyi düşündünüz mü?

Bana sakın bugüne kadar şirketinizin kıdem tazminatı yükümlülüğünü hesaplayıp finansal tablolarda bununla ilgili bir yükümlülük muhasebeleştirmediğinizi, inşaat taahhütleriniz devam ederken fatura kesmeden tamamlanma yüzdesine göre hasılat yazmadığınızı veya makinelerinizi faydalı ömürlerine göre amortismana tabi tutmadığınızı söylemeyin.

Aslında tüm bunları yapıyorum deseydiniz bunca zamandır aslında siz VUK esaslı finansal tablo hazırlamıyormuşsunuz derdim. Evet gördüğünüz gibi BOBİ FRS’ye göre finansal tablolar hazırladığımızda bu ve benzeri birçok bilanço ve gelir tablosu kaleminin değiştiğini göreceksiniz.

Örneğin, kıdem tazminatı karşılığı, şüpheli alacak karşılıkları veya olası dava karşılıkları gibi yönetim değerlendirmesi sonucu muhasebeleştirilecek karşılık kalemleriyle gider yazarken; hizmet ifşa edildiğinde ve gelir mahiyet ve tutar olarak kesinleştiğinde muhasebeleştirmeyi beklemeksizin tamamlanma yüzdesi yöntemi kullanılarak ekonomik faydaların girişinin muhtemel olması ve faydaların güvenilir ölçülmesi durumunda geliri dönemsel olarak muhasebeleştirebileceğiz.

Şirketiniz bu değişime hazır mı? Ya siz hazır mısınız?

Finansal tablolardaki bu değişim aslında rakamsal değişimden çok daha fazlası… Bu değişimin hem şirket içi, hem de şirket dışı paydaşları ilgilendireceğini baştan bilelim ki bu süreci doğru yönetelim. Bundan sonra şirketin dağıtacağı kar, TTK’ya göre sermaye yeterlilik oranı, finansman taahhütleri, bankalara sunulacak finansal tablolar, yurt dışı ve yurt içi potansiyel iş ortaklarıyla paylaşılacak finansal veriler, finansal tablolarla uyumlu bütçe ve raporlama çalışmaları BOBİ FRS ile uyumlu hale gelmelidir. Bu da şirket içi eğitimden tutun da, sistem ve süreçlerin bu verileri sağlayacak şekilde yeniden düzenlenmesi, anahtar performans göstergeleri ve risk yönetiminin gözden geçirilmesi, çıkan finansal bilgilerin analiz edilip şirket paydaşlarına sunulmasına kadar uzanan bir çalışma demektir.

Atılacak adımları düşündüğümüzde bu değişim başlangıçta gözümüzü korkutsa da, bazı maliyetlere katlanmamız gerekse de; orta ve uzun vadede daha şeffaf, anlaşılır, karşılaştırılabilir ve uluslararası normlara çok daha yakın finansal bilgiler üretmek, şirketin finansal yönetimi ve finansman kaynaklarına daha kolay ve az maliyetle ulaşmasında büyük avantaj sağlayacaktır.

BOBİ FRS’ye geçişte atılacak adımlarda buluşmak üzere, sağlıcakla kalın.