Krizlerde iş yönetmek, sürdürülebilirliği sağlamak; bilgi, vizyon, duygusal zeka ve yetenek gerektirir, zordur da… Ama beraberinde fırsatları da getirir bir yanda…

Kriz dönemlerinin en önemli fırsatlarından biri, sorgulanmayanları sorgulama penceresi açmasıdır… Pazarın büyüdüğü, kârlılığın yüksek olduğu dönemlerde odak noktası, pazarda büyümenin nasıl sağlanacağı, daha büyük oranda pazar payı elde etme gibi konulardadır. Bu tip zamanlarda; verimlilik, operasyonel süreçlerin etkinliği, gider yapıları gibi konuların sorgulanması göz ardı edilir. Krizlerde ise, sürdürebilirliği sağlamak için yönetimi farklı açılardan ele alarak çözüme ulaşma gereksinimi doğar, bu irdeleme süreci iyi yönetildiğinde de, beraberinde bazı fırsatları getirir.

Krizi fırsata doğru yönetme sürecindeki en önemli olgulardan biri de, krizde liderlik olgusudur. Kriz ile karşılaşıldığında öncelikle yöneticinin, kendisinin ve çevresinin moralini yüksek tutması özetle, kişisel duygusal zekayı ve kurumsal duygusal zekayı yükselterek iyi yönetmesi önemlidir. Gelecek ile ilgili umudunu yitirenlerin, bugünkü sorunlara çözüm üretecek yenilikçiliği ve kararlılığı sergilemesi güç olacaktır.

Dünyada, tarih boyunca yaşamlarını en uzun süre sürdürebilen türlerin ortak özelliğinin güçlü olmaları değil, değişen şartlara uyum sağlayabilme yetkinlikleri olduğu bilinmektedir. Krizde yöneticinin mantıklı olma, değişim sürecini yönetme, risk alma ve örgütsel çevikliği hızlandırma gibi davranışlarını etkin bir şekilde kullanması önemlidir. Bu yetenekler bazı liderlerde oldukça gelişmişken, bazılarında halen gelişmeye ihtiyaç duyuluyor olabilir. Gelişim alanı olanların, koçluk ve / veya mentörlük alarak bu alanlarını etkin şekilde geliştirmeleri de mümkündür.

Yine kriz dönemlerinde şirket içi girişimciliği desteklemek, çalışanların yenilikçi, yaratıcı yönlerini teşvik etmek, kriz sorunlarını aşmada kullanılacak iyi yöntemlerden biri olabilir, hatta şirketleri kriz öncesinden çok daha güçlü olmaya yönlendirebilir.

Şirketleri finansal açıdan değerlendirdiğimizde, her şirketin farklı sabit ve değişken gider yapısı olduğu açıktır. Değişen piyasa şartlarında mevcut yapının ideal yapı olup olmadığı değerlendirilmelidir. Bu değerlendirme; değişen şartlar doğrultusunda şirketin rakiplere göre hangi alanlarda avantajlı olduğunu ve dezavantajlı olunan konularda hangi hızda ne gibi değişiklikler yapılması gerektiğini ortaya koyacaktır.

Kriz, aynı zamanda yüksek fiyatları nedeniyle daha öncesinde elde edilmesi güç varlıkları ve güçlü ekipleri edinmek için de bir fırsat olabilir. Krize yüksek borçlulukla yakalanan şirketler, ellerinde bulunan bazı varlıkları satmak durumunda kalabilirler. Ya da yetişmiş ve yetkin insan kaynağına sahip şirketler küçülmek durumunda kalabilirler. Proaktif bir yaklaşımla, stratejik olarak kendi şirketiniz için önemli bulduğunuz varlıkları satın almak üzere harekete geçmek ve rakiplerinizdeki kilit insan kaynağını işe almak kriz dönemlerinde değerlendirilebilecek fırsatlar arasındadır. Kriz, biraz önce bahsedildiği gibi, zor durumdaki şirketlerden nitelikli personeli kazanma fırsatı sunduğu gibi, mevcut insan kaynağının yetkinliklerini geliştirmek için bir fırsat olarak da değerlendirilebilir.

Kriz dönemleri müşteri ilişkilerini geliştirmek için de önemlidir. Zor dönemlerde yanında olduğunuz müşteriler kriz dönemini atlatabilirlerse, uzun dönemli müşteri haline gelirler.

Özetle, krizden fırsat yaratabilmek için, iş yapış şekillerini baştan ele almak, değerlendirmek ve değişen şartlarda rekabetçilik düzeyi artan alanlardan faydalanmak için gerekli yatırımlardan kaçınmamak, rekabetçi olunamayacak alanlardan ise çıkmak gerekir. Bütün müşterilere aynı şekilde uygulanan fiyat indirimleri, işten çıkarmalar gibi ortalama çözümlere değil, her tedarikçiye, çalışana, müşteriye özel çözümlere yönelmekte fayda vardır. Bu ise tüm süreçlerin stratejik bir bakış açısıyla değerlendirilmesi ile mümkün olabilmektedir.