Son aylarda özellikle Maliye Bakanı Mehmet ŞİMŞEK tarafından yapılan açıklamalar önümüzdeki günlerin özelleştirme işlemleri ile anılacağının sinyallerini veriyor. Bakan ŞİMŞEK’in kısa zamanda ihaleye çıkacağını işaret ettiği; İGDAŞ ile köprü ve otoyol1 özelleştirmeleri ise yatırımcıların iştahını en çok kabartan iki önemli özelleştirme projesi. Her iki proje için de özelleştirme yöntemleri ve özelleştirme takvimi açısından resmi bir açıklama henüz yapılmış olmasa da; bu ayki yazımızı hem kamuoyu hem de yatırımcıların ilgilerinin odak noktasını oluşturan bu iki özelleştirme işlemine ayırmak istedik.

2013 yılında Başkent Gaz’ın özelleştirilmesinin ardından kamunun elinde kalan son doğalgaz dağıtım şirketi olan İGDAŞ’ın özelleştirilmesi, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir TOPBAŞ’ın son dönem basın demeçleri ile tekrar gündeme geldi. Abone sayısı ve tüketilen doğalgaz miktarı2 açısından sektörün en büyüğü konumunda olan İGDAŞ’ın özelleştirilmesi sektörel gündeme yerleşmiş olmakla beraber Doğalgaz Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’nın (“Tasarı”) halen ilgili meclis komisyonlarında görüşülüyor olması akıllarda soru işaretlerine sebep oluyor. Tasarı, başta sektörel arz-talep dengesinin sağlanması olmak üzere doğalgaz piyasasını günün koşullarına uygun şekilde uluslararası uyum gerekliliklerinin yerine getirilmesini amaçlıyor. Ayrıca Tasarı, Başkent Gaz’ın özelleştirilme sürecinde yaşanan tecrübeleri de göz önünde bulundurarak ilgili özelleştirmeyi daha cazip kılacak bazı yatırımcı dostu hükümler içeriyor. Bu hükümler arasında yatırımcı açısından en önemli hususlardan birini İGDAŞ’ın hisse satış sözleşmesinin imzalanmasından itibaren 10 yıl boyunca birim hizmet ve amortisman bedeli ile taşıma bedelinin dolar bazında sabitlenmesi oluşturuyor. Bu sayede hem yatırımcıya on yıl kazanç garantisi sağlanıyor hem de kur dalgalanmalarından kaynaklanabilecek tedirginliklerin önüne geçiliyor. Tarifelerin dolar üzerinden sabitlenmesi ise yabancı yatırımcıların ilgisini artırma ve uluslararası piyasalarda finansman teminini kolaylaştırma amacı güdüyor. Bunların yanında, tasarı İGDAŞ özelleştirmesi için de tıpkı Başkent Gaz özelleştirmesinde olduğu gibi iki önemli konuda kanuna eklenen geçici hükümler ile hukuki muafiyetler sağlıyor. Bunlar; (i) yatırımcının yetki aldığı şehirde bulunan belediye veya belediye şirketini sermaye koyma şartı aramaksızın, yüzde on oranında dağıtım şirketine ortak olmaya davet etme zorunluluğu, ve (ii) belediyeye şirket yönetim kurulunda temsil hakkı verecek düzenlemelerin yapılmasının talep etme hakkı veren hükümler.

Mevcut durumda İGDAŞ özelleştirmesini Başkent Gaz özelleştirmesini gerçekleştiren Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın mı yoksa İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin mi üstleneceği konusunda henüz bir açıklık yok. Tasarıya göre İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin talebi üzerine, özelleştirmeyi ÖİB yürütebilecek ancak bu hüküm uygulamaya ne şekilde yansıyacak ya da inceleme komisyonlarında tasarıda son anda bir rötuş yapılarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı mı yetkilendirilecek hep birlikte göreceğiz.

Gündemdeki diğer önemli özelleştirme ise köprü ve otoyolların özelleştirilmesi projesi. Yapılan basın açıklamalarında, köprü ve otoyolların 2015 yılının ilk çeyreğinde özelleştirme işlemlerine başlanacağı belirtilmişti. Bu doğrultuda Özelleştirme İdaresi, düzenlemekte olduğu Danışmanlık İhalesi kapsamında danışman seçimi için 25 Kasım 2014 tarihine kadar teklif toplamaya devam ediyor. Danışmanlık ihalesi, seçilen danışmanın özelleştirme yöntemini belirlemedeki rolü düşünüldüğünde büyük önem arz ediyor, zira uygulanacak özelleştirme yöntemi henüz belli değil ve Torba Kanun ile yapılan değişiklikler çerçevesinde mülkiyet devri dışında kalan tüm özelleştirme yöntemlerine (halka arz da dâhil olmak üzere) başvurulabilmesi mümkün.

Söz konusu özelleştirmede en merak edilen hususlardan biri de fiyat tespitinin nasıl yapılacağı ve bu fiyatın ne olacağı. Bilindiği gibi yapılan ilk köprü ve otoyolların özelleştirilmesi ihalesinde Koç Holding, Gözde Girişim ve Malezyalı ortakları UEM Grup tarafından verilen 5.72 milyar dolarlık teklif düşük bulunmuş ve ihale, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 2013/18 tarihli kararıyla iptal olmuştu. Buna paralel olarak dönemin başbakanı Recep Tayyip ERDOĞAN teklif beklentilerinin en az 7 milyar dolar olduğunu açıklamıştı. Mevcut durumda, özelleştirmeye konu bu varlıkların devletin zaten önemli gelirler elde ettiği, karlılığı yüksek olan varlıklar olduğu dikkate alındığında verilen tekliflerin neden idarenin minimum fiyat beklentilerini karşılamadığı anlaşılabiliyor. Ancak yatırımcılar açısından düşünüldüğünde ise ihale teklifleri hazırlanırken zorlu bir analiz sürecinden geçilerek, mevcut ve olası riskleri değerlendirip kapanış sonrasında bu risklerin ne şekilde bertaraf edilebileceği araştırılıyor. İhalelerde sunulan teklifler ise bu analizlerin bir yansıması oluyor. Bu noktada iki ayrı taraf menfaatinin çatışması sonucu, özelleştirme ihalelerinde Özelleştirme İdaresi tarafından özelleştirme süreci öncesinde belirlenen ve özelleştirme sürecinin sonuna kadar gizli tutulan asgari satın alma bedelinin teklif bedellerinin üstünde kalması ve bu sebeple ihalelerin iptal edilmesi son dönemde oldukça sık rastlanan bir durum olarak karşımıza çıkıyor.

Özetle, 2015 iki önemli özelleştirmeye sahne olacak gibi görünüyor. Her iki ihalede de yerli yatırımcılar kadar yabancı yatırımcıların da teklif sunması bekleniyor. Devletin elinin güçlü olduğu İGDAŞ ile köprü ve otoyolların özelleştirmelerinde yüksek tekliflerin beklendiğini tahmin etmek pek de güç değil. Bu noktada yatırımcıların hayal kırıklığına uğramamaları ve piyasaya duyulan güvenin yitirilmemesi için ihalelerin doğru zamanda ve doğru değerler üzerinden yapılması, yatırımcıların da en kapsamlı şekilde gerçekleştirecekleri incelemelerle tekliflerini en doğru şekilde vermeleri gerekiyor. Özelleştirme işlemlerine katılacak tüm yatırımcılara zorlu süreçte şimdiden başarılar!