2024 yılını da birçok yeni düzenleme eşliğinde geride bıraktık. Önümüzde 2024 yılına ilişkin son durak kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi kaldı. Onun da 30 Nisan 2025 tarihine kadar elektronik beyanname sistemi ile verilmesi gerekiyor. Bu yazımızda 2024 yılının kurumlar vergisi beyannamesi

hesaplamalarında dikkate alınması gereken bazı hususlar ile yıl sonu genel kurullar yapılmaya başlandığı bu dönemlerde birkaç hatırlatma yapmak istedik.

Enflasyon Düzeltmesinde Son Durum

Bilindiği üzere kurumlar vergisi mükellefi oalrak operasyonel kiralama şirketleri önce 31.12.2023 tarihli bilançolarını enflasyon düzeltmesine tabi tutup sonuçlarını enflasyon düzeltme hesabı aracılığı ile geçmiş yıl kar veya zararlarına kaydetmiş ve bu tutarları kurumlar vergisi hesaplamalarında dikkate almamışlardı. 2024 yılı içerisinde de ilk geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi uygulanmamış devamında ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde uygulanıp enflasyon düzeltmesi oluşan gelir ve giderleri kurumlar vergisi hesabında dikkate almışlardı. Keza 31.12.2024 tarihi itibarıyla dördüncü geçici vergi kaldırılmış olsa da Nisan ayında verilecek olan kurumlar vergisi beyannamesi öncesinde 31.12.2024 enflasyon düzeltmesi işlemlerinin gerçekleştirilip gelir tablosuna aktarılması ve 2024 mali karının enflasyona göre düzeltilmiş olarak bulunması gerekmektedir.

Akabinde 15/02/2025 tarihinde yayımlanan 582 No.’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında 2025 yılında birinci, ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapılmayacağı açıklanmış ve 2025 yılına ilişkin sadece dönem sonunda enflasyon düzeltmesi yapılacağı ifade edilmiştir. Kanaatimizce en son açıklanan Şubat 2025 enflasyon rakamlarında da görülen düşüş devam ederse 2025 yılı sonunda enflasyon düzeltmesinin tamamen kaldırılacağını düşünebiliriz.

Hazır bu konu açılmışken iki noktaya dikkatinizi çekmek istiyoruz. İlki VUK düzenlemelerinde enflasyon kar /zararı ile diğer kar zararların geçmiş yıl kar ve zararları hesabında bir konsolidasyon öngörülse de enflasyon muhasebesi düzeltmesi sonrasında düzeltme işleminden kaynaklanan kar /zarar ile şirketlerin kurumlar vergisine tabi tutulmuş 2023 ve geçmiş yıllardan gelen kar ve zararlarının ayrıştırılması, bir tutulmaması gerekir. Önümüzde şirketlerinizin genel kurullarında kar dağıtım kararı alınması gündeme geleceğinden bu teknik konu ile ilgili TTK Tebliği ve SPK Kar Dağıtımı İlke Kararlarında da açıklandığı şekilde ilerlenmesi doğru olacaktır. İkinci konu olarak da geçmiş yıl zararları ile sermaye olumlu farklarının sadeleştirilerek nominal karların dağıtıma tabi tutulmasının önünün açılması doğru bir uygulama olacaktır. Bu hususları mali müşaviriniz ile değerlendirerek hareket edilmesinin faydalı olacağı görüşündeyiz.

Örtülü Sermaye Uygulaması

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 12. maddesinde vergi güvenlik müessesesi olan örtülü sermaye uygulaması düzenlenmiştir. Bu düzenleme ile kurumların, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları borçların, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşan kısmı, ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye sayılmaktadır.

Uygulamada öz sermaye, kurumun Vergi Usul Kanunu uyarınca tespit edilmiş hesap dönemi başındaki öz sermayesini ifade etmektedir. Halihazırda ortak ve/veya ilişkili kişilerden alınan örtülü sermaye kapsamına giren borçlanmaları bulunan operasyonel kiralama şirketlerinin örtülü sermayeye isabet eden faiz ve kur farklarını kurumlar vergisi hesabında kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alması hatta faiz ödemelerinden stopaj kesintisi yapıldıysa sene sonu itibarıyla bu ödemeler kar payı kabul edileceğinden 22.12.2024 tarihinden itibaren geçerli olan yeni kar payı stopajı olan yüzde 15 oranı ile sene içinde uygulanmış olduğu yüzde 10 oranı arasındaki farkın beyan edilmesi gerekecektir. Bu noktada tabi ki çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının göz ününde bulundurulması da gerekecektir.

Ortaklardan Yapılan Borçlanmalar

Kurumların ortakları ile arasında ticari teamüllerin dışında kullanılan ve yüksek bakiye veren hesap bakiyeleri varsa bu bakiyelerin kurumlar vergisi açısından adat faiz hesaplaması ile çalışılması gerekmektedir.

Örneğin mevcut alacak borç tutarlarının varlığı halinde bu tutarlara transfer fiyatlandırması açısından emsallerine uygunluk ilkesine göre faiz hesaplanması, bulunan tutar üzerinden katma değer vergisi KDV ödenmesi gerekmektedir. Ayrıca Vergi Usul Kanunu düzenlemeleri gereğince de bu tür işlemlerin düzenlenecek faturalara dayandırılması gerekir.

Bu kapsamda, ortak veya ortakla ilişkili kişiden borç veya alacak tutarı bulunan kurumlarca gerekirse düzeltme beyannamesi verilerek mevcut borç veya/veya alacak tutarları için ilgili adat faiz hesaplanarak fatura edilmesi unutulmamalıdır.

Sayım ve Tesellüm Noksanları/Fazlaları

Sene sonunda yapılan fiili sayım sonucu bulunan miktar, muhasebe kayıtlarında yer alan miktardan daha az ise, mevcutlarda (kasa, emtia, sabit kıymetler) sayım noksanlıkları var demektir.

Bu durumda ilk olarak, muhasebe kayıtlarının fiili durumla uyumlaştırılması amacıyla sayım noksanlarının muhasebe kaydı yapılır. Geçici niteliğe sahip “197 Sayım ve Tesellüm Noksanları” hesabına borç, ilgili hesaba alacak kaydedilir.

Kaynağı tespit edilemeyen sayım noksanlıkları, faaliyetin normal icabı haricinde meydana gelen bir sermaye kaybı olarak kabul edildiğinden söz konusu noksanlıkların (kayıpların) vergi kanunları açısından KDV tutarları ile birlikte Kanunen Kabul Edilmeyen Gider olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Sayım fazlası olması durumundaysa muhasebe kayıtlarını fiili durumla uyumlaştırmak amacıyla gerekli muhasebe kaydı yapılarak geçici niteliğe sahip “397 Sayım ve Tesellüm Fazlaları” hesabına alacaklı, ilgili hesaba borçlu kayıt yapılır. Sayım fazlalarının nedeninin bulunamaması halinde, söz konusu fazla “679 Diğer Olağan Dışı Gelir ve Karlar” hesabına gelir kaydedilerek, fazlalık dönem karına yansıtılır.

Hesap dönemi kapanışını gerçekleştirdiğimiz bu günlerde stok sayımı noksanlarının KKEG yapılması eğer hesaplanan KDV var ise 2021 Aralık Ayı KDV Beyanı ile beyan edilmesi (yapılmadıysa düzeltme yoluyla verilmesi) gerekmektedir. Fazlalıklar var ise gelir kayıtlarına kaydedilmelidir.

Binek Otomobil Alımlarına İlişkin Kredi Faiz ve Finansman Giderlerinin Aktifleştirilmesi

Bilançosunda kısa ve uzun vadeli kredileri yüksek oranda olan operasyonel kiralama şirketlerinin bu krediler için dönem içerisinde gelir tablosuna yansıtılan faiz ve kur farkı gider/gelirleri bulunabilmektedir.

163 ve 334 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerine göre yatırımların finansmanında kullanılan kredilere ilişkin faiz giderleri ile lehte ve aleyhte kur farklarının, aktifleştirme tarihine kadar olan kısmının maliyete intikal ettirilmesi, aktifleştirildikten sonraki döneme ilişkin olanların ise seçimlik hak olarak doğrudan gider ve gelir yazılması veya maliyete dahil ettirilmek suretiyle amortismana tabi tutulması gerekmektedir.

Bu kapsamda, 2024 yılında binek otomobil alımları için kullanılan kredilere yönelik sene sonunda oluşacak faiz giderleri, kur farkı gider ve gelirlerinin ilgili otomobilin maliyetine eklenmek suretiyle aktifleştirilmesi gerektiğini hatırlatmak isteriz.

Yazımızda yer verilen konularda ek bir husus olursa bizimle her zaman iletişime geçebileceğinizi bilginize sunarım.