Your browser (Internet Explorer 7 or lower) is out of date. It has known security flaws and may not display all features of this and other websites. Learn how to update your browser.

X

2025 Bütçe Varsayımları Ve Ekonomik Görünüm & Piyasalar – Erkin ŞAHİNÖZ

ABD Merkez Bankası Fed bu yıl nasıl bir strateji izleyecek?

Trump’ın başkan seçilmesi Fed’e yönelik beklen tilerde değişikliğe yol açtı. Trump’ın vergi politikaları tarafında korumacı maliye politikaları tarafında ise genişlemeci hamleler yapacağı düşüncesi ile ABD’de enflasyonun bu yıl beklentilerin üzerin de seyredeceği düşüncesi güçlendi. Buna bağlı olarak Fed 2025 yılı enflasyon tahminini yukarı çekti ve faiz indirimleri konusunda çok daha temkinli hareket edeceğini açıkladı. Son veriler Fed’in bir sonraki faiz indiriminin Haziran 2025’te olacağına işaret ediyor. Bu yıl iki faiz indirimi bekliyoruz. Faiz indirimlerinin 2026 ve 2027 yıllarında da devam edeceğini tahmin ediyoruz. Ancak genel beklentiden farklı olarak (faiz indirim süreci bir miktar sekteye uğrasa da) finansal koşulların ekonomik aktiviteyi ciddi şekilde destekleyici yön de olduğunu söyleyebiliriz. Grafik 1’de, Chicago Fed’in hazırladığı “finansal koşullar” endeksi görünüyor (eksi olması olumlu). Finansal koşulların COVID dönemin den sonraki sürecin en gevşek düzeyinde olduğunu söyleyebiliriz. (Grafik 1)

Dünya ekonomisi 2025 yılında nasıl bir seyir izleyecek?

2024 yılının oldukça zor geçtiğini hepimiz biliyoruz. Peki 2025 beklentilerimizi nasıl şekillendirmeliyiz? Dört büyüklerin (Euro Bölgesi – ABD – Çin – Orta Doğu) mevcut durumunu analiz ederek ve tahminlerimizi paylaşarak başlayalım. Analizimizi PMI verileri üzerin den yapacağız.

Hem gerçek zamanlı olan hem de çok sayıdaki alt endeksiyle sahadaki gelişmeleri birebir yansıtan PMI verilerinde eşik değer 50,0’nin üzerindeki her değerin büyümeye, altındaki her değerin de küçülmeye işaret ettiğini hatırlatalım. Buradaki büyümeyi ve küçül meyi tutarsal olarak değil miktarsal olarak okumaya çalışalım.

ABD Bileşik (hizmetler ve imalat bir arada) PMI Endeksi’nde Aralık verisini de gördük. Endeks Aralık ayında 55,4 olarak gerçekleşerek ABD ekonomisinde büyü menin devam ettiğine işaret etti. Ancak bu büyümenin hizmetler sektörü öncülüğünde gerçekleştiğini biliyoruz. İmalat sektörü halen daralma bölgesinde bulunuyor. Ancak firmaların mevcut yeni siparişleri göz önüne alınarak üretilen tahminler 2025 yılında imalat sektörünün de büyümeye geçeceğine işaret ediyor. 2025 yılında ABD ekonomisinde büyüme bekliyoruz. (Grafik 2)

Türkiye’nin ihracatında çok önemli bir paya sahip olan Euro Bölgesi’nda daralma giderek hız kesiyor. Hem hizmetler hem de imalat sektörlerini kapsayan Bileşik PMI Ekim’de büyüme bölgesine (50,0 değeri ile) yaklaştı. İmalat sektörü halen zayıf seyrediyor ve daralma bölgesinde bulunuyor. Ancak bankacılık ve reel sektöre yönelik izlediğimiz öncü göstergelerin çoğunluğu önümüzdeki aylarda imalat sektörünün de büyüme bölgesine geçeceğini gösteriyor. 2025 yılına yönelik olarak Euro Bölgesi için de büyüme beklentisine sahip olduğumuzu söylüyoruz. (Grafik 3)

2025 yılının en önemli gelişmelerinden biri Çin ekonomisinde imalat sektörünün yeniden canlanması olacak. Bunun emtia piyasaları üzerindeki etkisini hissedeceğiz (yukarı yönlü fiyat baskısı). Orta Doğu ise 2025 yılında küresel ekonominin en hızlı büyüyen bölgesi olmaya devam edecek. Orta Doğu’daki jeopolitik riskler nedeniyle son dönemde hız kesmekle birlikte güçlü düzeyde büyüme kaydeden Birleşik Arap Emirlikleri’nde petrol dışı ekonomik aktivitenin önümüzdeki aylarda hızlanmasını bekliyoruz. (Grafik 4,5)

Özetle genel beklentimiz dört büyük bölgede de büyümenin devam edeceği yönünde. 2025 yılı küresel ekonomik aktivitenin canlanacağı bir yıl olacaktır.

Küresel piyasaları nasıl değerlendiriyorsunuz?

Küresel sermayedeki paranın yönünü gösteren korku endeksinin eşik değer 30,0’un altında olması piyasaları destekliyor ve destekleyecektir.

Üstelik korku endeksinin grafik 6 ve 7’de gördüğünüz vadeli piyasa fiyatları piyasalarda kalıcı bir bozulma beklentisinin olmadığına işaret ediyor. (Grafik 6,7)

Türkiye ekonomisi 2025 yılında büyüme bölgesine geçer mi?

Türkiye alım gücündeki düşüklük ve faiz hadlerindeki yükseklik nedeniyle çok zor bir dönemden geçiyor. Grafik 8’deki PMI endeksinde de görüldüğü gibi ekonomik aktivite Eylül ayında yılın dibini gördü. Ancak Ekim, Kasım ve Aralık aylarında Eylül’e göre belirgin bir toparlanma oldu. Tahminimiz Türkiye ekonomi sinin Ocak-Şubat döneminde büyüme bölgesine geçeceği yönünde. İç talebin özellikle 2025 yılının ikinci çeyreğinde güçleneceğini öngörüyoruz. (Grafik 8)

Yabancı yatırımcının Türkiye risk algısındaki eğilimler (CDS), yurt içi yerleşiklerin tasarruf tarafındaki para birimi tercihlerindeki eğilim (döviz mevduat hesapları) ve küresel piyasalardaki genel tablo kurun yükselme ye devam edeceğine bu yükselişin enflasyona paralel olabileceğine işaret ediyor. Bu bağlamda TÜFE enflasyonunun 2025 yılını yüzde 28-29 bandında dolar kurunun da 45-46 bandında bitirmesini öngörüyoruz. (Grafik 9, 10)