Son yazımızda henüz kanun teklifi hatta bir sunumdan ibaret olan 7524 Sayılı Kanun 02 Ağustos 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu Kanun ile birçok yeni vergisel düzenleme yürürlüğe girmiştir. Bu yazımızda söz konusu yeni düzenlemeleri konu başlıklarıyla özetleyip bunlardan asgari kurumlar vergisi düzenlemesinin son halinin nasıl olduğunu hangi indirim ve istisna maddelerinin dikkate alınacağını sizlere açıklamak isteriz.

60 üzeri madde ile yeni Torba kanunda aşağıdaki konu başlıkları ile ilgili düzenlemeler yapıldığı görülmektedir. Bunlar;

• Yurt içi ve Küresel Asgari Kurumlar Vergisi düzenlemesi
• Gayrimenkul yatırım fon ve ortaklıklarının kurumlar vergisi istisnasından faydalanmaları için bu fon ve ortaklıkların gayrimenkul kazançlarının en az yüzde 50’sinin kar payı olarak dağıtılması koşulunun getirilmesi,
• Kıymetli madenlerin değerleme ölçüsünün alış bedeli yerine borsa rayici olarak belirlenmesi,
• Tekno girişim şirketlerince hizmet erbabına pay senedi verilmek suretiyle sağlanan menfaatlerde ücret istisnası getirilmesi,
• Usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının artırılması ve vergi aslının uzlaşma müessesesi kapsamından çıkarılması, yurt dışı çıkış harcının 500 TL’ye çıkarılması sayılabilir.

Yurt içi asgari kurumlar vergisinin son hali nasıl kanunlaştı?

Özellikle, geçen yazımızda bahsetmiş olduğumuz yurt içi asgari kurumlar vergisi uygulaması son halini almıştır. Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen 32/C maddesi ile getirilen bu düzenleme, kurumlar vergisinin indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının yüzde 10’undan az olamayacağını öngörmektedir. Hesaplama yapılırken ticari bilanço karına kanunen kabul edilmeyen giderler eklenerek hesaplanan kurum kazancı dikkate alınır. Bu haliyle kanun teklifindeki hasılat üzerinden yapılacak hesaplamadan vazgeçildiği görülmektedir.

Yurt içi asgari kurumlar vergisi hesaplamasında istisna ve indirim olarak sadece aşağıdaki indirim ve istisnalar göz önünde bulundurulacaktır.

•  Girişim sermayesi fonu indirimi ve korumalı iş yeri indirimi
•  Kurumlar vergisi matrahından indirim konusu yapılabilen Ar-Ge ve tasarım indirimleri
•  Sahip olunan taşınmazlardan elde edilen kazançlar dışında Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-d maddesinde sayılan yatırım fon ve ortaklıklarının istisna kazançları
•  Finansal kiralama şirketleri ve varlık kiralama şirketleri ile yapılan sat geri kirala işlemlerinden elde edilen kazançlara uygulanan istisna
•  Emisyon primi kazanç istisnası
•  Tam mükellef kurumlardan elde edilen iştirak kazançları istisnası
•  Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı gemilerin işletilmesi ve devrinden elde edilen kazançlara uygulanan istisna
•  4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamındaki kazanç istisnası
•  Risturn istisnası
•  3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu kapsamında vergiden istisna edilen kazançlar
• Payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında ilk defa işlem görmek üzere en az yüzde 20 oranında halka arz edilen kurumların beş hesap dönemine ait kurum kazançlarına uygulanan iki puanlık indirim,
•  İhracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına uygulanan beş puanlık indirim,
•  Sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların münhasıran üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarına uygulanan bir puanlık indirim,
•  Maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan alınan teşvik belgeleri kapsamındaki yatırıma katkı tutarları ile sınırlı olmak üzere, mükelleflerin beyannameleri üzerinde Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisi uygulaması nedeniyle ödemedikleri kurumlar vergisi

Görüleceği üzere yukarıda saydığımız istisna ve indirimler dışında kalan örneğin iki yıl tam yıl kurum aktifinde olan iştirak hisseleri satışından elde edilen kazancın yüzde 75’i olan istisna asgari kurumlar vergisi hesabında istisna olarak indirilemeyecektir.

Yurt içi asgari kurumlar vergisi, geçici vergi dönemleri için de uygulanmakla beraber, yeni faaliyete başlayan kurumlar ise bu uygulamadan ilk üç hesap dönemi boyunca muaf tutulacaktır.

Cumhurbaşkanı, sektörler ve faaliyet konularına göre asgari kurumlar vergisi oranını düzenleme yetkisine sahipken, Hazine ve Maliye Bakanlığı uygulama usul ve esaslarını belirlemektedir.

Anılan madde 2025 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlara, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2025 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmektedir.

Söz konusu düzenleme içerisinde geçmiş yıl zararlarının asgari kurumlar vergisi hesaplamasında dikkate alınıp alınmayacağına yönelik bir düzenleme yapılmamıştır.

İlaveten, Türkiye Muhasebe Standartları / Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile Vergi Usul Kanunu hükümleri arasındaki değerleme farkları ve karşılık giderlerinin kanunen kabul edilmeyen giderler arasında yer alması nedeniyle asgari kurumlar vergisi hesaplamasında bu tutarların nasıl dikkate alınacağına, indirimlerdeki iptal / ters çevirme bakiyeleri ile netlenip netlenmeyeceğine yönelik bir belirleme ihtiyacı bulunmaktadır.

Son haliyle Gelir İdaresinin mali zararda olan kurumlar için hasılat üzerinden hesaplanacak bir kurumlar vergisinden vazgeçtiği görülmektedir.