Dünya ekonomisi ve otomotiv sektörü
Türkiye ekonomisi ve otomotiv sektörü

Otomotiv, peşinden birçok sektörü sürüklüyor olmasıyla da önemli bir konumda. Ülkemizin lokomotif sektörlerinden otomotivin iç pazarının yeni teknolojileri de göz önüne alarak yeniden 1 milyon seviyelerine taşıyacak politikaların geliştirilmesi, güven ortamı ve istikrarın sürdürülebilir kılınması ülkemiz ekonomisi bakımından oldukça değerli.

Ayrıca küresel arenada gördüğümüz üzere yeni yatırımların yeni teknolojilerle beraber ülkemize gelmesi bakımından iç pazarın büyüklüğü de önem taşıyor.

Bu bakımdan yeni teknolojileri dikkate alarak, yakın geleceğe gerek altyapı gerek mevzuat düzenlemeleri ile hazırlıklı olmamız ve küresel arenadaki rekabetçi gücümüzü mutlaka korumamız gerekiyor.

2021 yılına pandeminin de etkisi ile temkinli başlamıştık. 02 Şubat 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan düzenleme ile elektrikli otomobillere uygulanan Özel Tüketim Vergisi oranları artırıldı. Elektrikli otomobillere uygulanan Özel Tüketim Vergisi oranları bu karar ile; Motor Gücü 85 kW’ı geçmeyenler için yüzde 3 iken yüzde 10’a, Motor Gücü 85 kW’ı geçen fakat 120 kW’ı geçmeyenler için yüzde 7 iken yüzde 25’e, Motor Gücü 120 kW’ı geçenler için yüzde 15 iken yüzde 60’a artırıldı.

Elektrikli otomobillere uygulanan ÖTV oranlarındaki artışların çevreci otomobillerin ülkemizde yaygınlaşma hızına olumsuz etkisi olacağı görüşündeyiz. Bu durum otomotiv ekosistemindeki paydaşları da olumsuz etkilemekle beraber Türkiye’ye yapılacak potansiyel yatırımları, istihdamı menfi yönde etkiler.

Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2021 yılı Ocak-Aralık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4,6 oranında azalarak 737.350 adet olarak gerçekleşti.

Bunun 561 bin 853 adedini (yüzde 7,9 azalışla) otomobil, 175 bin 497 adedini ise (yüzde 7,9 artışla) hafif ticari araç satışları oluşturuyor. Her sene toplam pazarı hesaplarken ağır vasıta satışlarını da ekliyoruz. Henüz resmi olmamakla birlikte ağır vasıta satışını da eklediğimizde toplam otomotiv pazarı yaklaşık 772 bin 500 adet seviyesine ulaştı.

2021 senesi toplam otomotiv pazarı geçen yıla göre yaklaşık yüzde 3 azalış ile seneyi (2020 796.150 adet) tamamlamış oldu.

Otomotiv sektörünün ekonomiye sağladığı katkıdan bahsedecek olursak;

• Otomotiv sektörünün 2020 yılı toplam ihracatı 26 milyar dolardı, 2021 yılını ise sektörümüz yaklaşık 30 milyar dolarlık bir ihracat ile tamamlayacak gibi görünüyor,
• Ülkemizde otomotiv sektörünün son on beş yılda yarattığı cari fazla yaklaşık 60 milyar dolar civarında,
• Otomotiv sektörü 80 bin kişiye direkt ve 500 bin kişiye ise dolaylı istihdam sağlıyor,
• Bu yıl toplanan yaklaşık 200 milyar TL’lik Özel Tüketim Vergisinin 65 milyar TL’lik kısmı yani yaklaşık 1/3’ü otomotiv sektörünün katkısı. Ayrıca 20 milyar TL civarı da MTV geliri sağladık.

Dünyada 2020 yılı itibarıyla karşı karşıya kalınan pandemi sürecinde iki yılı geride bırakıyoruz. Bilim insanlarının en başından belirttiği gibi varyantlarla karşı karşıya kalmaya devam ediyoruz. Bir yandan da tüm dünyada yoğun aşılama süreçleri, aşıda ve ilaçlarda da çok sayıda gelişme yaşanıyor.

Tüm dünyada enflasyonist bir süreçle karşı karşıya kalındı. Merkez bankaları bu durumu göz önüne alan çözümler üretmeye çalışıyor.

Ülkemizde de enflasyon ve kurlarda volatilitenin çok fazla artmış olması içerisinde bulunulan dönemde ekonomik olarak öngörülebilirliği oldukça zorlaştırıyor.

Sektörümüzü küresel ölçekte etkileyen yarı iletken, kauçuk gibi bazı önemli tedarik sorunları 2021 yılında küresel otomotiv üretimi ve talep toparlanma sürecine bir “hız sınırı” koymaya devam ediyor.

Yarı iletken tedariğinde devam eden sıkıntılar, yıl boyunca atıl kalma süreleri ve üretim hızı kesintilerinin uzamasına yol açtı. 2021‘de çip krizinin küresel otomotiv üretimi üzerindeki olumsuz etkisi sene başındaki tahminlerden daha kötü bir seviyede gerçekleşirken, 2021 yılında toplam küresel etkinin 3,7 milyon adedi aşması bekleniyor.

Devam eden tedarik sorunları, global anlamda arzı yakın vadede daha normal seviyelere taşıyabilme imkanını zorlaştırırken, otomotiv pazarındaki toparlanmanın belirgin şekilde engellenmesi ve toparlanma sürecinin 2022’ye de yansıması bekleniyor.

Mevcut göstergeler ışığında 2022 yılı için toplam otomotiv pazar tahmini 2021 yılına benzer bir sonuçla tamamlanacağı yönünde.

Ülkemizde otomotiv sektörünün yeni yatırımlara uygun ortamı sağlaması, güvene dayalı bir ekonomik ortam ile iç pazarın büyüklüğüne bağlı. Gerek genç nüfus gerekse yüksek talep potansiyeli yönünden avantajların değerlendirilmesi ve sürdürülebilir iç pazar büyüklüğünün yakalanması önemli.

Dünya ile entegre olan otomotiv sektörümüzün teknolojideki değişim ve dönüşüme ayak uydurabilmesi için vergi sisteminin de çevreci araçları göz önüne alarak yeniden yapılandırılmasına ve teşviklere ihtiyaç var.

Matrahların kurlardaki artışa paralel düzenli artırılması da oldukça önemli bir faktör. Rekabet üstünlüğümüzü güçlendirecek adımlar atmamız gerekiyor.