Sorunlara Çözüm Üretmek İçin Çalışmalarımızı Sürdürüyoruz – İnan EKİCİ
Değerli TOKKDER Ailesi,
TOKKDER 20. Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda derneğimizin iki yıl boyunca yönetim, denetim ve disiplin kurullarında yer alacak üyelerini belirledik. Gösterdikleri güven için üyelerimize şahsım ve yönetim kurulumuz adına teşekkür ediyor, dernek kurullarımızın yeni üyelerini tebrik ediyorum. Bugüne kadar emek vermiş olan tüm üyelerimize ayrıca minnetlerimi sunuyor, özverilerinden ötürü kutluyorum.
Sektörümüz açısından oldukça zor geçen bir dönemi geride bıraktık. Türkiye operasyonel kiralama sektörünün 2018 yılına kadar olan 10 yılda yakaladığı çift haneli büyüme rakamları aynı yılın haziran ayından itibaren ülke ekonomisindeki gelişmelere paralel olarak düşüşe geçti. Haziran 2018’de kredi faiz oranlarında ciddi bir artış yaşandı. 2018 yılının ikinci yarısında yüzde 40’ları aşan faiz oranları 2018 yılında ortalama yüzde 25’ler seviyesinde seyretti. Ekonomi yönetimimizin almış olduğu önlemler ve küresel gelişmelerin de etkisiyle 2019 yılında düşüş eğilimini sürdürdü. Geldiğimiz noktada aşağı yönlü seyir, faiz oranlarını kriz öncesine getirdi ve kiralama fiyatları buna paralel olarak düştü. Düşük faiz oranları sektörümüze de olumlu yansıdı.
Operasyonel kiralama sektörü 2018 yılında yüzde 11,5 daralmıştı. 2019 yılının ilk 9 ayında ise 2018 yılındaki rakamların da üzerinde bir daralma yaşayan sektörün 2019 yılını yaklaşık yüzde 12,3’lük bir daralma ile kapatacağını düşünüyorum. Dolayısıyla, son 2 yılda yaklaşık yüzde 24 daralan operasyonel kiralama sektörümüzde 284 bin adetlere inmiş olan araç filosunun 2015 yılındaki seviyesine gerilediği anlamına geliyor.
Kısa dönem araç kiralamaya baktığımızda ise sektörün, operasyonel araç kiralamaya kıyasla yılı daha dengeli bir şekilde bitirdiğini söyleyebiliriz. Sektör, 2018 yılında ekonomik daralma başladığında mevsimsel yatırımlarını tamamlamış olmasının ve kur avantajından ötürü yabancı yolcu sayısının iyi düzeyde olmasının faydasını gördü. 2019 yılında ise kısa dönem araç kiralama sektörü çok araç yatırımı yapmadığı için, araçları elde tutma süreleri 7–8 aylardan 12 ay ve üzerine çıktı.
Ekonomide nispeten olumlu bir hava yaşanırken tüm dünya yeni bir mücadele ile karşı karşıya kaldı. Çin’de ortaya çıkan ve kısa zaman içinde 110’dan fazla ülkeye yayılan, çok sayıda kişinin hayatını kaybetmesine ve karantina altına alınmasına sebep olan “Coronavirus” hem sosyal hayatı hem de ülke ekonomilerini çok olumsuz etkiliyor. Otomotivden tekstile, turizmden taşımacılığa, enerjiden bankacılığa, restoran işletmeciliğinden spor organizasyonlarına kadar birçok sektör, salgının sonuçları ile mücadele etmek durumunda kalıyor. Bu durumun sektörümüze de yansımaları olacaktır. Ticaretin ve ekonomik aktivitenin bozulması her sektörden birçok şirketi olumsuz etkileyebilir. Operasyonel kiralama işinde çok ciddi bir negatif etki beklememekle birlikte bu dönemde özellikle operasyonel kiralama şirketlerinin risk değerlendirmelerini iyi yapması ve tahsilat süreçlerini iyi yönetmesi büyük önem taşıyor. Salgının etki boyutuna bağlı olarak uzun dönem kiralamaya olan talepte bir miktar erteleme yaşanabilir. Ancak 2020 yılının ilk yarısında salgın ortadan kalkarsa sektörümüz yılın ikinci yarısında yüksek bir talep ile karşılaşarak seneyi dengeli bir şekilde kapatabilir.
İş ve turistik amaçlı seyahatlerin azalması ise kısa dönem araç kiralamaya olan talepte düşüşe sebep olabilir. Tüm sektör oyuncularının bu riskleri hesaba katarak iş planlarını yapmalarında fayda var. Bu dönemde, gelişmeleri daha da yakından ve titizlikle takip etmek gerekiyor.
Tüm dünyada olduğu üzere, kiralama her şeye rağmen satın almaya göre daha avantajlıdır; sadece maliyet açısından değil verimlilik ve risk yönetimi anlamında da birçok avantajı müşterilerine sunmaktadır. Bu çerçeveden düşünüldüğünde kiralamaya olan talebin önümüzdeki dönemde önemli ölçüde artacağını düşünüyorum. TÜİK verilerine göre ülkemiz karayollarında 23 milyondan fazla motorlu kara taşıtı bulunuyor. Bunlardan 12 milyon 500 bin adedi otomobil. Bu otomobillerin yaklaşık 2 milyon 500 bin adedinin iş amaçlı olarak kullanıldığını öngörüyoruz. Geldiğimiz noktada ülkemizde iş amaçlı olarak kullanılan otomobillerin ancak yüzde 11,3’lük bölümü operasyonel kiralama yöntemiyle edinilmiş durumda. Birçok Avrupa ülkesinde bu oran yüzde 40 – 50’ler seviyesine kadar çıkıyor. Ülkemizde de kiralamaya olan talep zaman içinde Avrupa ülkelerindeki seviyeye ulaşacaktır.
2018 ve 2019 yıllarında, TOKKDER olarak bizler, sektörümüze fayda sağlamak, sorunlara çözüm üretmek adına özveri ile çalışmalarımızı sürdürdük. Sektörümüzün çatı örgütü olarak, araç kiralama sektörüne etki edeceğini düşündüğümüz her yasal düzenleme hususunda görüş ve önerilerimizi ilgili tüm mercilerle paylaştık, düzenlemelerin sektörümüze fayda sağlayacak şekilde hayata geçmesi için çaba sarf ettik. Sürdürdüğümüz etkin lobi çalışmaları neticesinde TOKKDER’in kamu nezdinde bilinirliğini artırdık. Bu sayede TOKKDER, kamu tarafında tanınan ve görüşlerine değer verilen öncelikli derneklerden biri haline geldi.
T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığımızın da yönlendirmesi ile araç kiralama sektörünü temsil edecek bir “birlik” kurulması yönünde TOKKDER olarak çalışmalara başladık. Bu hususta hazırladığımız düzenleme önerimizi T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı ve T.C. Ticaret Bakanlığı ile paylaştık. Süreci yakından takip ediyoruz. Kurulacak birlik ile araç kiralama sektörünün sürdürülebilir büyümesini sağlayarak Türkiye ekonomisine katkısını artırmayı hedefliyoruz. Serbest ticareti kısıtlamadan, TOKKDER görüş ve önerileri çerçevesinde yapılacak bir düzenleme, sektörümüzün hizmet standartlarını yukarı çekerken, müşteri memnuniyetini de üst seviyelere çıkaracaktır.
TOKKDER olarak diğer sektörel dernek ve sivil toplum kuruluşlarının da desteğini alarak devlet kurumları nezdinde birçok girişimde bulunduk. Yürüttüğümüz lobi çalışmalarında bizlerin yanında yer alan OSD, ODD, OYDER, İTO ve TOBB yetkililerine yaklaşımlarından ötürü teşekkürlerimi iletmek isterim. Sektörümüzle ilgili konularda, ilgili devlet kurumları ile bakan ve üst düzey bürokrat seviyesinde yakın iletişimimizi artırarak sürdüreceğiz.
Dernek olmak, elini taşın altına koymak, sorumluluk almak, öncü olmak, proaktif olmak, faydalı olmak demektir. Ne mutlu bize ki sektörümüzü bu platformda temsil etme şansını ve onurunu yaşıyoruz. TOKKDER olarak çalışmalarımızı dün olduğu gibi bugün ve gelecekte de hız kesmeden ve özveri ile sürdürmeye devam edeceğiz. Amacımız kısa dönem ve operasyonel araç kiralama sektörlerini daha da iyi noktalara taşımaktır.
TOKKDER Yönetim Kurulu ve Derneğimizin tüm organları adına güveniniz için yeniden içtenlikle teşekkür ediyorum. 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nü idrak ettiğimiz bu dönemde kadın üye artış ivmemizin hız kesmeden devam etmesini ümit ettiğimizi de belirtmek isterim. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramınızı da şimdiden kutlarım.
Hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum.