Yeni Vergi Düzenlemeleri Neler Getiriyor? – Hakan Güzeloğlu
Bu yazımızda operasyonel kiralama faaliyeti açısından önemli sayılacak yeni düzenlemeler içeren 24 Ekim 2019 tarihinde, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na sunulan yeni kanun teklifindeki bazı vergi düzenlemelerine ilişkin özet bilgileri sizlerle paylaşmak istedik.
Gelir Vergisi Kanununda Yapılan Değişikliklerden Başlıklar
Binek Otomobillere İlişkin Düzenleme
Yeni kanun düzenlemesi ile özellikle binek otomobil giderleri ile ilgili olarak doğrudan iktisap edilen veya kiralanan binek otomobillere ilişkin giderlerin vergi matrahından indirilmesine bazı sınırlamalar getirilmektedir. Yeni düzenlemeye göre;
— Kiralanmış binek otomobillerin, kira bedellerinin aylık 5.500 TL’sini aşan kısmı,
— İktisap edilen ve kiralanmış binek otomobillere ilişkin giderlerin yüzde 70’inin üstünde olan kısım,
— Binek otomobillerinin ÖTV ve KDV hariç iktisap bedelinin 135.000 TL’yi aşan bölümü üzerinden hesaplanan amortismanlar,
— İktisap edilen binek otomobillerinin maliyet bedeline eklenmeyen ÖTV ve KDV’lerinin 115.000 TL’yi aşan bölümü,
— ÖTV ve KDV’nin maliyete eklenmesi halinde veya ikinci el alınması halinde otomobil bedelinin 250.000 TL’yi aşan bölümü üzerinden ayrılan amortismanlar,
vergi matrahından indirilemeyecektir.
Uygulama 01.01.2020 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.
Özellikle yeni uygulamada operasyonel kiralama şirketlerinden alınan aylık kira faturalarının 5.500 TL’yi geçmesi durumunda geçen tutarın ilgili kiracı şirket tarafından kurumlar vergisi hesaplamasında indirim konusu yapması mümkün olmayacak. Bu tutar banka, sigorta, ödeme şirketleri gibi banker olarak değerlendirilen diğer finans şirketleri için KDV dahil olarak değerlendirilecek ve KDV dahil tutarın 5.500 TL ‘yi geçememesi gerekecektir.
Öte yandan, ÖTV ve KDV yükü ile toplam 250.000 TL’yi geçen binek oto maliyetlerinde amortisman bu tutar ile sınırlı olup, bu tutarı geçen kısma isabet eden amortisman tutarları kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır.
Yeni Gelir Vergisi Dilimi ve Ücret Gelirlerinde Beyanname Uygulaması
Yapılan düzenleme ile üst gelir dilimlerinde gelir vergisi oranı artırılacak olup vergi dilimleri aynı kalmak üzere 01.01.2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 500.000 Liradan fazla gelir elde edenler için yüzde 40 oranında yeni vergi dilimi gelir vergisi dilimlerine eklenmektedir.
01.01.2019-31.12.2019 tarihleri arasında ücret gelirlerine eski gelir vergisi tarifesi uygulanacaktır.
Ücret geliri dışında gelir elde edenler ise 2019 yılında elde ettikleri gelirler üzerinden yeni tarifeye göre vergi ödemek zorunda kalacaklardır.
01.01.2020 tarihinden itibaren tek işverenden de alınmış olsa, yıllık tutarı 500.000 TL’yi aşan ücret gelirleri için yıllık beyanname verilmesi zorunluluğu getirilmektedir.
Birden çok işverenden ücret geliri elde edilmesi halinde, birden sonraki işverenden alınan ücretler toplamı yıllık 40.000 TL’yi aşmamak kaydıyla ve birinci işverenden alınan dahil ücretlerin toplamı 500.000 TL’nin altında kalmış olması şartıyla beyan dışı bırakılmaktadır. Dolayısıyla tek işverenden yıllık 500.000 TL’yi aşan ücret geliri elde edenler ve ilk işverenden 500.000 Liranın altında ücret geliri elde etmekle beraber diğer işverenlerle ilk işverenden elde ettiği ücretler toplamı 500.000 TL’yi aşanlar yıllık gelir vergisi beyannamesi verecektir.
Avukatlara Yapılan Ödemelerde Stopaj Uygulaması
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca karşı tarafa yükletilen, avukatlara ait olan ve serbest meslek kazancına dahil edilmesi gereken vekalet ücretleri üzerinden kimlerin tevkifat yapmakla yükümlü olduğu hususu açıklığa kazanmıştır. Buna göre,
— Karşı tarafa yükletilen vekalet ücretinin doğrudan avukata ödendiği ya da icra ve iflas müdürlüklerine yatırıldığı durumlarda, gelir vergisi tevkifatının aleyhine vekalet ücreti hükmedilenler tarafından yapılması gerektiği,
— Vekalet ücretinin avukatın müvekkiline ödendiği durumda ise, gelir vergisi tevkifatının müvekkil tarafından avukata ödeme yapılması esnasında yapılması,
— Tevkifat yükümlülüğü bulunmayanlar tarafından yapılan vekalet ücreti ödemeleri üzerinden mevcut uygulamada olduğu gibi tevkifat yapılmaması,
— İşverenin vekalet ücretini avukata ödemesi esnasında ise işverence ücret hükümlerine göre tevkifat yapılması söz konusu olacaktır.
Bu uygulama özellikle bir serbest meslek erbabı avukat ile sözleşmesi bulunmayan kurum tarafından vekalet ücretinin doğrudan avukata ödendiği ya da icra ve iflas müdürlüklerine yatırıldığı durumlarda mevcut yargı kararlarının aksine ödemede tevkifat yapması gerektiğini hüküm altına almaktadır. Bu hali ile uygulamayı değiştirerek her ödemede tevkifatın hesaplanmasını ön görmektedir. Gerekli açıklamaların ilgili yayımlanacak tebliğ ile yapılması beklenmektedir.
Günlük Ulaşım Bedeli İndirimi
İşverenlerce taşıma hizmeti verilmeyen durumlarda, günlük 10 TL’ye kadar ulaşım bedeli ödenmesi halinde, ödemenin toplu taşıma kartı, bileti vs. ile belgelendirilmesi şartıyla gelir vergisinden istisna tutulması sağlanmaktadır (Kanunun yayımını izleyen ay başından itibaren uygulanacaktır). Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile hizmet erbabına ulaşım bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilecektir.
Yeni Bir Vergi “Dijital Hizmet Vergisi”
Kanun Teklifi ile vergi sistemimize yeni bir vergi kazandırılmaktadır. Dijital hizmet vergisi olarak adlandırılan bu vergi ile;
— Dijital hizmet sağlayıcıları tarafından dijital ortamda sunulan her türlü reklam ve ölçüm hizmetleri, veri iletim ve yönetim hizmetleri ile reklamın sunulmasına ilişkin hizmetlerden,
— Herhangi bir içeriğin (sesli, görsel veya dijital örneğin bilgisayar programları, oyunları, uygulamalar, müzik, oyun içi uygulamalar) dijital ortamda satışı ile dinlenmesi, izlenmesi, oynanması ya da elektronik cihazlara kaydedilmesi, bu cihazlarda kullanılmasına yönelik dijital ortamda sunulan hizmetlerden,
— Kullanıcılar arasında bir mal veya hizmetin satılmasına veya satılmasının kolaylaştırılmasına dönük hizmetler dahil olmak üzere kullanıcıların birbirleriyle iletişime geçebildikleri ortamların sağlanması ve işletilmesi hizmetlerine ilişkin aracılık hizmetlerinden
elde edilen hasılatın vergilendirilmesi amaçlanmaktadır.
Söz konusu düzenleme gereği kullanıcıların birbirleri ile etkileşime girdikleri, birbirlerinin bilgilerine erişebildikleri dijital ortamları sunanların elde ettikleri abonelik ücreti, komisyon ücreti, kullanım ücreti veya başka bir ad altında temin edilen her türlü hasılat verginin konusuna alınmaktadır. Bununla birlikte ulaşım ve konaklama faaliyetlerine aracılık edilmesi ya da bu faaliyetlerin kolaylaştırılması ile mal ve hizmetlerin satışa sunulduğu platform, sistem veya portal hizmetleri gibi dijital ortamların sağlanması ve işletilmesi hizmetlerinden elde edilen hasılat dijital hizmet vergisine tabi olacaktır.
Verginin konusuna giren hizmetlere ilişkin Türkiye’den elde edilen hasılatın 20 milyon TL’den veya dünya genelinde elde edilen hasılatın 750 milyon Avrodan veya muadili yabancı para karşılığı Türk Lirasından az olanlar dijital hizmet vergisinden muaf tutulmaktadır. Söz konusu tutarlar bir önceki yılda kanun kapsamına alınan hizmetler nedeniyle elde edilen hasılat dikkate alınarak belirlenecektir. (Mükellef konsolide bir grubun üyesi ise hadlerin uygulanmasında grubun verginin konusuna giren hizmetlere ilişkin elde ettiği toplam hasılat dikkate alınacaktır.)
Vergi oranı yüzde 7,5 olup aylık olarak beyanname yoluyla vergilendirme dönemini takip eden ayın sonuna kadar ilgili vergi dairesine beyanname verme süresi içerisinde ödenecektir.
Digital hizmet vergisi ile ilgili olarak yayımlanacak tebliğ ile özellikle internet sayfası yoluyla satış yaparak hizmet veren kurumların bu yolla elde edecekleri hasılatların da kapsam dahilinde mi olacağının değerlendirilmesi doğru olacaktır.
Kambiyo Gider Vergisi
Gider Vergileri Kanunu’nda yer alan ve uygulamada Kambiyo Gider Vergisi olarak bilinen döviz satışlarında, satılan döviz tutarı üzerinden binde 1 oranında hesaplanan Kambiyo Gider Vergisinin Oranı binde 2’ye yükseltilmektedir.
Diğer Bir Yeni Vergi “Değerli Konut Vergisi”
Mesken niteliğine sahip taşınmazlardan emlak vergisine esas değeri ya da Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce yapılan veya yaptırılan değerleme sonucu değeri 5 milyon Türk Lirasını aşanlar Değerli Konut Vergisine tabi tutulacaktır.
Değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli taşınmazlar için uygulanması öngörülen vergi tarifesi aşağıdaki gibidir;
— Değeri 5.000.000 TL ile 7.500.000 arasında olanlar binde 3
— Değeri 7.500.000 TL ile 10.000.000 arasında olanlar binde 6
— Değeri 10.000.001 TL aşanlar binde 10.
Mesken nitelikli taşınmazların alt ve üst sınırları ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce belirlenen 5 milyon TL’yi aşan mesken nitelikli taşınmazların değeri her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak VUK’a göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır.
Vergi dairesi tarafından yıllık olarak tarh ve tahakkuk ettirilen vergi ilgili yılın Şubat ve Ağustos aylarının sonuna kadar iki eşit taksit ile ödenir.
Tapu Harçlarında Matrah
Yeni kanun düzenlemesi ile Harçlar Kanunu’nun 63’üncü maddesi değiştirilerek, gayrimenkul devir ve iktisaplarında tapu ve kadastro harcının emlak vergisi değerinin yanı sıra Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ne yapılmış veya yaptırılmış bir değerleme ile belirlenecek değerden aşağı olamayacağı hükmü getirilmektedir.
Söz konusu düzenleme 01.01.2020 tarihinde yürürlüğe girmektedir.
Yeni Bir Maktu Vergi “Konaklama Vergisi”
Kanun teklifi ile Dijital Hizmet ve Değerli Konut vergilerinin yanı sıra yeni bir vergi daha ihdas edilmektedir.
Konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetten yararlananlara sunulan yeme, içme, aktivite vb. hizmetler bu vergiye tabidir. Matrah, geceleme hizmeti ile sunulan diğer hizmetler karşılığında alınan/borçlanılan KDV hariç bedeli olacaktır. Vergiyi doğuran olay bu hizmetlerin sunulmasıyla meydana gelecek.
Başta oransal olarak geceleme bedelinden alınması kararlaştırılan bu vergi Meclis Plan Bütçe Komisyonundaki görüşmelerde gecelik konaklama yapan kişi başına sabit alınacak tutar olarak değiştirildi. Buna göre beş yıldızlı otelde yapılan bir gecelemede kişi başına 18 TL, 4 yıldızlı otel ve tatil köyleri için 12 TL, 3 yıldızlı oteller ve belediye belgeli konaklama tesisleri için 9 TL, 2 ve bir yıldızlı oteller, pansiyon, motel, apart hotel ve kampingler için 6 TL, butik oteller ve konaklama tesisleri için 18 TL olacak.
Ayrıca 12 yaşından küçük çocuklara verilen geceleme hizmetleri bu vergiden istisna olacak.
Yazımızda yer verilen konularda ek bir husus olursa bizimle her zaman iletişime geçebileceğinizi bilginize sunarız.