Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK”) tarafından hazırlanan ve 15 Ağustos 2018 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Finansal Sektöre Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması Hakkında Yönetmelik” (“Yönetmelik”) ile Türkiye’de faaliyette bulunan firmaların, finans sektörüne (bankalara, finansal kiralama şirketlerine, faktoring ve finansman şirketlerine) olan mevcut kredi borçlarının düzenlenecek Finansal Yeniden Yapılandırma “Çerçeve Anlaşmaları” ve “Sözleşmeleri” kapsamında yeniden yapılandırılması imkanı getirilmiş bulunmaktadır.

Yeniden Yapılandırmanın Kapsamı

Yönetmelikte borçluların yeniden yapılandırma kapsamına alınabilmesi için, finansal sektöre olan borçlarının yapılandırılması (veya yeni bir itfa planına bağlanması) sonucunda, mali durumlarının düzelerek, geri ödeme kabiliyeti kazanacaklarının tespit edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Borçlarını geri ödeme kabiliyeti kazanamayacağına kanaat getirilen borçlular finansal yeniden yapılandırma kapsamına alınamayacaklardır.

Yapılandırma kapsamına alınacak borçluların mali durumlarının tespitine ilişkin usul ve esaslar finansal kurumlar tarafından imzalanacak Çerçeve Anlaşmaları ile belirlenecek ve BDDK tarafından uygun görülecek bir kuruluş tarafından bu tespit yapılacaktır.

Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşması

Yeniden yapılandırılacak alacakların kapsamı, borçluların nitelikleri, asgari tutar ve şartları ile daha sonra alacaklı finans kuruluşlarıyla borçlular arasında ayrı ayrı imzalanacak yapılandırma sözleşmelerinin asgari unsurları Finansal Kuruluşlar arasında imzalanacak çerçeve anlaşmalarıyla belirlenecektir.

Finansal Kuruluşlar arasında imzalanacak çerçeve anlaşmaları, Türkiye Bankalar Birliği (“TBB”) tarafından hazırlanacaktır. TBB çerçeve anlaşmalarını hazırlarken, Türkiye Katılım Bankaları Birliği ve Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Birliği’nin görüşlerini de alacaktır. TBB tarafından hazırlanacak anlaşmalar, alacaklı finans kuruluşlarının kuruluşların yetkili temsilcilerince imzalanacaktır.

Düzenlenecek çerçeve anlaşmalarının Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (“Kurul”) tarafından onaylanması da şart edilmiştir. Çerçeve Anlaşmasının Kurul tarafından onaylandığı tarihten itibaren iki (2) yıl içinde alacaklı finansal kuruluşlar, borçluları ile ayrı ayrı “Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmeleri” imzalayabileceklerdir.

Finans Kuruluşlarının kabul ettiği ve Kurul tarafından onaylanan Finansal Çerçeve Anlaşmaları kapsamında, bir borçluyla imzalanacak yapılandırma sözleşmesinin, toplam alacağın üçte ikisini oluşturan çoğunluk tarafından imzalanması halinde, alacaklı kuruluşların tamamı tarafından alacakların yeniden yapılandırılması zorunlu kılınmıştır. Buna göre finansal sektöre toplam 100,-TL borcu bulunan bir borçlunun, 66,67 TL alacağına sahip olan bir alacaklısı (veya birkaç alacaklısı) karar verdiği takdirde, diğer alacaklılar çerçeve anlaşmasını imzalamak zorunda kalacaklardır.

Yönetmeliğin 5. maddesinin 3.bendinde; Çerçeve Anlaşmaları imzalandığı takdirde, bu sözleşmeleri imzalayan borçlulardan olan alacaklara ilişkin zaman aşımının, sözleşme tarihi itibarıyla kesilmiş sayılacağı belirtilmiştir. Yasa ile belirlenmiş bulunan zaman aşımı sürelerinin Yönetmelikle düzenlenip düzenlenemeyeceği hususunun değerlendirilmesini takdirlerinize bırakıyoruz.

Finansal Kuruluşlar tarafından imzalanacak Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve anlaşmaları kapsamında aşağıda belirtilen şu tedbirlerin alınması kararlaştırılabilecektir:

a) Söz konusu kredi borçlarının vadelerini uzatmak.
b) Borçluların kredilerini yenilemek.
c) Borçlulara ilave kredi vermek.
ç) Anapara, faiz, temerrüt faizi ve kâr payı ile kredi ilişkisinden doğan diğer her türlü alacağı indirmek veya bunlardan vazgeçmek.
d) Anapara, faiz veya kâr payı alacaklarını; kısmen veya tamamen iştirake çevirmek, ayni, nakdi ya da tahsil şartına bağlı bir bedel karşılığı devir veya temlik etmek, borçlu ya da üçüncü kişilere ait ayni değerler karşılığında kısmen veya tamamen tasfiye etmek, satmak, bilanço dışına çıkarmak.
e) Diğer bankalarla ve alacaklılarla birlikte hareket ederek protokoller yapmak.

Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmalarının Asgari Unsurları

Çerçeve Anlaşmalarında;

a) Finansal yeniden yapılandırma sürecinin işleyişine ilişkin temel şart ve esaslar,
b) Borçluların asgari nitelikleri,
c) Anlaşmaların taraflara yüklediği yükümlülükler,
ç) Anlaşmalara aykırılık halleri,
d) Alacaklılar ile borçlular arasında imzalanacak sözleşmelerin asli unsurları ve taraflara yükleyeceği hak ve yükümlülüklerin asgari çerçevesinin,gösterilmesi şart edilmiştir.

Anlaşmalarda, yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkların çözümüyle görevli Hakem Kurulu oluşturulması da şart edilmiştir. Hakem Kurulu, TBB Yönetim Kurulu tarafından görevlendirilecek üç kişiden oluşacaktır. Hakem Kurulu kararlarını en az iki üyenin aynı yöndeki oyu ile alabilecektir. Hakem Kurulunun çalışma esas ve usulleri ile aldığı kararların hüküm ve sonuçları Çerçeve Anlaşmalarında gösterilecektir.

TBB tarafından hazırlanan ve taraflarca (finansal kurumlarca) imzalanan Çerçeve Anlaşmaları, Kurulun onayına sunulacaktır. Kurul, anlaşmaların Yasaya ve Yönetmelik hükümlerine uygunluğunu inceledikten sonra, varsa düzeltilmesini istediği hususları TBB’ne bildirecektir. Buna göre TBB tarafından yeniden düzenlenen ve taraflarca imzalanan anlaşmalar, Kurulun onayına sunulacaktır. Çerçeve Anlaşmaları, Kurulca onaylandıktan sonra geçerlilik kazanacaklardır. Anlaşmalarda daha sonra yapılacak değişiklikler için Kuruldan izin alınması şart edilmiştir.

Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmeleri

TBB tarafından düzenlenecek Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmaları, her bir borçlu ile alacaklı kuruluşlar arasında imzalanacak Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmeleriyle uygulamaya konulacaktır. Borçlularla imzalanacak yapılandırma sözleşmelerin geçerli olabilmesi için, Çerçeve Anlaşmasının Kurul tarafından onaylanmasını takiben iki (2) yıl içinde imzalanması gerekmektedir. Bu sözleşmelerin feshine ve fesih halinde uygulanacak yaptırımlara ilişkin hususlar da Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmalarında gösterilecektir.

Yönetmeliğin 9.maddesinde; Finansal Kuruluşların, aynı risk grubuna dahil oldukları borçlulara, piyasa faizlerinin altında faiz uygulayamayacağı ve ilave finansman sağlayamayacağı şart edilmiştir. Yönetmelikte ayrıca, sözleşmelere taraf olan alacaklıların borçluya ait müşteri sırrı niteliği taşıyan bilgileri birbirlerine ve kanunen açıkça yetkili kılınan merciler dışında kalanlara vermeleri ve açıklamaları yasaklanmış olup, sözleşmelere bu hususta hüküm konulması veya ilave bir gizlilik anlaşması yapılması zorunlu kılınmıştır.