Fintek şirketleri, yenilikçi iş modelleri ve yüksek teknolojik kapasiteleri sayesinde finansal hizmetlere yeni bir bakış getiren ve zaman zaman da sektörü temelden değiştiren ürün ve hizmetler geliştiren kuruluşlardır.

Geleneksel finansal kuruluşlardan temelde ayrışılan nokta, fintekler gelişen teknoloji ve yenilikleri odaklandıkları iş alanında “yeni iş modeli, kolaylık ve erişim” amaçlı kullanırken, geleneksel finansal kuruluşlar gelişen teknoloji ve yenilikleri daha çok “maliyeti düşürme ve yeni kanallar açma” amaçlı kullanmayı tercih etmektedirler.

Kısaca, elektrikli araçlar ve otonom sürüşün otomotiv sektörüne etkileri ile finteklerin finansal sektöre etkileri benzerdir. Henüz rekabet ölçeğinde karşılaştırılma yapılamasa da geleceği şekillendirme gücü ve uyum sağlama zorunluluğu mevcut kurumlar için ortadadır.

Ayrıca, finteklerin odaklanma ve mevcut sisteme getirdikleri yeni bakış, finansal sistemleri geliştirirken bazen de tamamen yeni ürünlerin ortaya çıkmasına yol açıyor. Son zamanlarda adını sıklıkla duyuran blockchain, crowd funding, equity financing, digital only banking, personel finance bu kategorilerden bazılarıdır.

Tüm dünyada 2010 yılından bugüne kadar yaklaşık 8 bin fintek şirketine yapılan 300 milyar dolarlık yatırım, finteklerin gerek yeni iş modelleri geliştirmek gerekse de pazarı büyütmek alanında başarı ve potansiyellerini açıkça göstermektedir.

Nitekim bir milyar dolar üzerinde değerlemeye sahip ve halka açık olmayan 27 fintek şirketinin piyasa değeri 145 milyar dolara ulaşmıştır. Bu rakam BIST 100 endeksindeki şirketlerimizin 180 Milyar dolara piyasa değeri ile kıyaslandığında ve finteklerin ortalama 7.5 yaşında firmalar olduğu dikkate alındığında daha da anlamlı bir hal almaktadır.

Ülkemiz bu dönüşüme, 2013 yılında 6493 sayılı kanunu yürürlüğe koyarak uyum sağlamaya başlamış ve faaliyetlerini kendilerine özel mevzuatla sürdüren, sayısı 40’a ulaşan ödeme ve elektronik para kuruluşlarının önü açılmıştır. Bu kuruluşlar doğrudan düzenlenen fintek şirketleri olarak geniş yelpazede sayıları 200’ü aşan tüm fintek şirketlerine liderlik etmektedir.

Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları, kanunun kendisine verdiği yetki ile gerçek veya tüzel kişi müşterilerine sadece ödeme hizmeti sunmak üzere kurulmuş ve BDDK lisansına sahip şirketlerdir.

İş alanlarına göre değerlendirildiğinde elektronik para şirketleri, bireylere hesap açarak ve bunu genel itibarı ile ön ödemeli kart üzerinden gerçekleştirerek, nakde alternatif kolayca erişilebilir finansal çözümü sunmaktadır. Bu özelliği ile nakit kullanımının mevzuat ile engellendiği veya ticaretin doğası gereği gibi sebepler ile nakit kullanımın istenmediği alanlarda müşterilere anında elektronik para hesabı açılarak hizmet verilmesi mümkündür. Ön ödemeli kartlar aynı zamanda Visa/Master- Card logolu kartlar olduklarından mevcut tahsilat yapılarında kolayca kullanılabilirler. Günlük araç kiralama ile ilgili mevcut durum ve engellere dair, elektronik para şirketlerinin sunacağı birçok fırsat ve yenilikçi çözüm olacağını düşünüyorum.

Ayrıca, Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları mobil ödeme, uluslararası para transferi, tedarik zinciri ödemelerine özel hizmetler, yurtdışı ödeme hizmetleri ile entegrasyon ile ülke dışında yaygın kullanılan ödeme yöntemlerinin kabulü pazarı genişleten, müşterilerine kolaylık ve güven duygusu aşılayan yenilikçi servisleri geliştirmekteler.

Tüm bu gelişmeler ile birlikte otonom araçlar, yapay zeka, akıllı teknolojiler geliştikçe ve bazı ülkelerde olduğu gibi devletler akıllı cihazları “vatandaş” olarak tanıdıkça, ilerleyen dönemlerde Nesnelerin Hesabı (Account of Things) ve Ödeme Yapan Nesneler (Payment By Things) tanımları ile tanışıyor ve sıklıkla kullanıyor olacağız.

Zira, uzak olmayan bir gelecekte kendi cüzdanı ve hesabı olan operasyonel veya günlük kiralama araçlarını, bu araçların gelir elde ettikleri ve gelirlerini belgelediklerini, şarj ücreti, akaryakıt gideri, kasko ve bakım giderlerini karşıladıklarını, hatta kredi skorlarına sahip olarak kredi başvurusunda bulunabilecekleri günleri görüyor ve geleceği birlikte şekillendiriyor olacağız.