07.04.2015 tarih ve 29319 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6637 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile nakit sermaye artırımı yapan kurumlara uygulanmak üzere kurumlar vergisi avantajı getirilmiştir.

Bu düzenleme ile şirketlerin fon, kredi gibi borçlanma araçları kullanmak yerine şirket ortaklarının kendi kaynaklarını şirkete getirmesi ve şirketin öz kaynak kullanması teşvik edilerek şirketlerin mali yapılarının güçlendirilmesi hedeflenmektedir.

Yeni vergi avantajı ile dış kaynaklara yönelen ve kendilerini öz kaynakları ile finanse etmeyen şirketlerin aldıkları kredilere ilişkin faiz ve kur farklarını gider olarak gösterip kurumlar vergisi matrahından düşürerek, öz kaynaklardan gerçekleştirilen sermaye artırımına nazaran avantajlı bir konumda olmalarının önüne geçilmektedir. Bir başka deyişle öz kaynaklardan yapılan artırımın gider olarak gösterilememesi sonucu kurumlar nezdinde oluşan kayıp, vergi indirimi ile kapatılmış olacaktır.

Yeni vergi indirimi düzenlemesinin yalnızca sermaye şirketlerine yönelik olmasının altında yatan sebep, sermaye şirketlerinde kurumsallaşmanın ve halka arz oranının artırılması isteğidir.

Düzenlemeye göre, sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan “Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı” dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50’si kurumlar vergisi matrahından indirilebilecektir.

Konuyu örnekle açıklamak gerekirse; A şirketinin 1.000.000 TL tutarında sermaye artırımını 2015 Temmuz ayında yaptığını ve TCMB tarafından en son açıklanan ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranının ise yüzde 16 olduğunu kabul edelim.

Bu durumda Kurumlar Vergisi matrahından indirilecek tutar şu formülle hesaplanır.

Nakden Artırılan Sermaye Tutarı x TCMB Faiz Oranı x İndirim oranı = Yıllık indirim tutarı
Yıllık İndirim Tutarı / 12 x Ay Sayısı = Dönem indirim tutarı
1.000.000 x 0,16 x 0,50= 80.000 TL
80.000/12 x 6 = 40.000 TL

A şirketinin Kurumlar Vergisi Matrahından 40.000 TL indirilecektir.

Bankalar, faktoring şirketleri, varlık kiralama şirketleri, finansal kiralama şirketleri, sigorta şirketleri gibi finans, bankacılık, sigorta alanlarında faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri bu düzenlemenin kapsamı dışında kalacaktır.

Bu vergi indiriminden, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap döneminden itibaren başlamak üzere izleyen her bir dönem için ayrı ayrı faydalanılabilir. Sonraki dönemlerde sermaye azaltımı yapılması hâlinde azaltılan sermaye tutarı, vergi indirimi hesaplamasında dikkate alınmayacaktır.

Hesaplanacak indirim tutarı, nakdi sermayenin ödendiği ay kesri tam ay sayılmak suretiyle hesap döneminin kalan ay süresi kadar hesaplanır. Matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutarlar, sonraki hesap dönemlerine devreder. İndirimden faydalanabilmek için herhangi bir süre sınırı bulunmamaktadır. İndirimlerle asıl amaçlanan, artırılan nakdi sermayenin işletmede kalması ve ek sermaye artırımının özendirilmesidir.

Sermaye artırımları indirim hesaplanmasında:

i. Nakit dışındaki varlık devirleri dâhil olmak üzere, sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından kaynaklanan sermaye artırımları,

ii. Bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan sermaye artırımları,

iii. Ortaklar veya kanunun 12. maddesi kapsamında ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artırımları,

dikkate alınmayacaktır.

Maddenin uygulamasına ilişkin olarak Bakanlar Kurulu’na çeşitli konularda değişiklik yapılması konusunda yetki verilmiştir. Bakanlar Kurulu kendisine verilen yetkiye dayanarak yayınladığı kararnamede 4 farklı indirim oranı belirlemiştir:

i. Kanunda belirlenen genel %50 indirim oranı,

ii. Payları borsada işlem gören halka açık sermaye şirketlerine uygulanacak olan indirim oranı borsada işlem görebilir nitelikteki paylarının nominal tutarı ödenmiş veya çıkarılmış sermayeye oranı %50 veya daha az ise %75, %50’den fazla ise %100 olarak uygulanacaktır,

iii. Nakit olarak artırılan sermayeyi yatırım teşvik belgeli üretim ve sanayi tesisleri ile bu tesislere ait makine ve teçhizat yatırımlarında ve/veya bu yatırımların inşasına tahsis edilen arsa ve arazi yatırımlarında kullanan şirketlere, yatırım teşvik belgesinde yer alan tutarla sınırlı olmak üzere %75 oranında uygulanacaktır,

iv. İndirim oranının sıfır olarak uygulanacağı şirketler ve durumlar aşağıdaki gibidir:

(i) gelirlerinin % 25 veya daha fazlası şirket faaliyeti ile orantılı sermaye, organizasyon ve personel istihdamı suretiyle yürütülen ticari, zirai ve serbest meslek faaliyeti dışındaki faiz, kar payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşan sermaye şirketleri,

(ii) aktif toplamının %50 veya daha fazlası bağlı menkul kıymetler, bağlı ortaklıklar ve iştirak paylarından oluşan sermaye şirketleri,

(iii) artırılan nakdi sermayenin başka şirketlere sermaye olarak konulan veya kredi olarak kullandırılan kısmına denk gelen tutar,

(iv) arsa ve arazi yatırımı yapan sermaye şirketlerine arsa ve arazi yatırımına denk gelen tutar,

(v) 09.03.2015 ve 01.07.2015 tarihleri arasındaki dönemde sermaye azaltımına gidilmişse, azaltılan sermaye tutarı.

Düzenleme 01.07.2015 tarihinden itibaren yürürlüğe girdiğinden, bu tarihten önce sermaye artırımı yapan şirketler vergi indiriminden yararlanamayacaktır.