01 Temmuz 2012 tarihinde 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) yürürlüğe girmesi ile birlikte ticari hayata bir çok yeni düzenleme girmiştir. Her ne kadar TTK’ya uyum için belirli süreler tanınmışsa da, tanınan süreler 2014 yılı içinde sona ereceğinden, uyum sürecinde deyim yerindeyse şirketler için yumurta kapıya dayanmıştır. Bu sebeple bu ayki yazımızda Şirketlerin TTK’ya uyum sağlamak adına gerçekleştirmesi gerekenler ele alınmış olup bunların dikkatle incelenerek, gerekliliklerin süreleri içinde yerine getirilmesi önerilmektedir.
Her birey hukukun varlığını yaşamın her anında ve alanında hisseder. Somut kanun hükümlerinin gerek sosyal gerekse iş hayatımıza yansımalarını bazen kolaylıkla görürüz, bazen de biz fark etmeden hayatımızın bir parçası olmaya devam ederler. Bu anlamda, bazı kanuni değişiklikler hayatımızı doğrudan etkiler ve bireyleri bu yeni düzene uyum sağlamaya zorlar. 01 Temmuz 2012 tarihinde 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) yürürlüğe girmesi ile birlikte ticari hayata bir çok yeni düzenleme girmiştir. Her ne kadar TTK’ya uyum için belirli süreler tanınmışsa da, tanınan süreler 2014 yılı içinde sona ereceğinden, uyum sürecinde deyim yerindeyse şirketler için yumurta kapıya dayanmıştır. Bu sebeple bu ayki yazımızda Şirketlerin TTK’ya uyum sağlamak adına gerçekleştirmesi gerekenler ele alınmış olup bunların dikkatle incelenerek, gerekliliklerin süreleri içinde yerine getirilmesi önerilmektedir.
Genel Kurul Toplantıları
TTK uyarınca anonim şirketler ve limited şirketlerin yıllık olağan genel kurul toplantıları her faaliyet dönemi sonundan itibaren üç ay içinde yapılmalıdır. Çoğu şirketin faaliyet dönemi sonu 31 Aralık olduğu göz önünde tutulursa, 31 Mart 2014 tarihine kadar olağan genel kurul toplantılarının gerçekleştirilmiş olması gerekmektedir. Bu kapsamda anonim şirketlerin genel kurul toplantılarına ilişkin bir iç yönerge hazırlaması ve bu içtüzüğün genel kurulun onayından sonra yürürlüğe koyması TTK ile getirilen önemli yeniliklerdendir.
Ayrıca TTK öncesi dönemde limited şirketler için olağan genel kurul toplama zorunluluğu yokken, artık bu şirketlerin de olağan genel kurul toplantısı yapması hüküm altına alınmıştır.
Esas Sözleşme
Şirketlerin, TTK ile uyumlu olmayan esas sözleşme hükümlerini uyumlulaştırmak için son tarih 1 Temmuz 2014’ tür. Yukarıda bahsedildiği üzere toplanması gereken olağan genel kurul toplantısında, TTK kapsamında yapılması gereken esas sözleşme değişikliklerini genel kurulun onayına sunmak mümkün olacaktır. Zira aksi halde, esas sözleşmede yer alan ve TTK uyarınca çelişki yaratan hüküm geçersiz kabul edilerek bunun yerine TTK’nın ilgili hükümleri uygulanacaktır.
Şirketin esas sözleşmesinin kanuni düzenlemeye bırakılması her ne kadar mümkün olsa da, şirketin yönetimsel ve operasyonel özellikleri dikkate alınarak, şirket dinamiklerine uygun hükümler düzenlenmesi ve kanunda tanınmış olan elektronik genel kurul ve yönetim kurulu toplantıları, yönetim kurulunun esas sözleşmeye eklenecek bir madde ile yetki devri gerçekleştirebilmesi ve böylelikle yönetimdeki sorumluluğun ilgili kişilere dağıtılabilmesi gibi önemli imkanlardan faydalanılması daha yerinde olacaktır.
Asgari Sermaye Miktarı
TTK hükümlerine göre esas sermaye sistemini kabul etmiş olan anonim şirketlerin sermayesi en az 50,000 TL; kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş olan anonim şirketlerin ise sermayesinin en az 100 bin TL olması gerekmektedir. Limited şirketlerin ise sermayeleri minimum 10 bin TL olmalıdır.
TTK anonim ve limited şirketler için eski kanun döneminde öngörülen asgari sermaye miktarını artırmıştır. Sermaye tutarları bu limitin altında kalan şirketler 14 Şubat 2014 tarihine kadar sermayelerini bu miktarlara uygun olarak artırmış olmalıdırlar.
Ticaret Sicili tarafından yapılan ihtara rağmen 14 Nisan 2014’e kadar mevcut sermayelerini bu rakamlara çekmeyen şirketler münfesih sayılacaktır. Bu anlamda sermayesi gerekli miktarında altında olan şirketlere Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından iki aylık “son bir şans” tanındığını söylemek mümkündür.
Ticari Defterler Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın Ticari Defterlere ilişkin Tebliği uyarınca yeni faaliyet yılına ait yevmiye defteri, defter-i kebir, envanter ve yönetim kurulu karar defterlerinin açılış onayları, defterlerin kullanılacağı mali yılın ilk ayından önceki ayın sonuna kadar yapılmalıdır.
Bu defterlerin yeterli sayfa numaralarına sahip olması durumunda açılış tasdiki yeni mali yılın ilk ayında yenilenebilir. Pay Defteri ve Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defterleriyse yeterli sayfa sayısına sahip ise herhangi bir işleme gerek kalmaksızın yeni mali yıl döneminde de kullanılabilir.
Yönetim Kurulu Karar Defteri ile yevmiye Defteri için kapanış tasdiki sırasıyla yeni mali yılın ilk ayının bitiminden önce ve altıncı ayının bitiminden önce gerçekleşmelidir.
Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanuna tabi olan şirketler, 20.08.2003 tarihinde 25205 sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlanan Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği’nin EK-1’inde bulunan önceki yıla ait faaliyet raporlarını her yıl 31 Mayıs tarihine kadar Ekonomi Bakanlığı’na bildirmelidirler. Benzer şekilde irtibat büroları da yıllık faaliyet bildirim formunu doldurup her yıl 31 Mayıs tarihine kadar Ekonomi Bakanlığı’na sunmalıdırlar.
Yeni TTK’ da öngörülen hükümlere uygun davranmayan şirketlere uygulanacak yaptırımlar
TTK’nın Geçici 7-(1)-(d) Maddesi uyarınca, anonim şirketlerin genel kurulları birbirini takip eden beş yıl boyunca toplanmaz ise, anonim şirket tasfiye edilecek ve kayıtları Ticaret Sicilinden terkin edilecektir.
Sermayelerini kanununda öngörülen asgari seviyelere 14 Nisan 2014 tarihinden önce uygun hale getirmeyen anonim ve limited şirketler de münfesih sayılacak ve kayıtları Ticaret Sicilinden silinecektir.
TTK 562/(6) Maddesi uyarınca şirketin ticari defterlerinin kanunda öngörülen yasal gereklere uygun olarak tutulmaması durumunda, sorumlu kişilere adli para cezası verilebilir.
Son olarak, Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği ‘nin 8-(d) Maddesi uyarınca Ekonomi Bakanlığı’na yıllık faaliyet raporlarını bildirmeyen irtibat bürolarının faaliyet ruhsatları iptal edilebilecektir. İrtibat bürolarının yıllık faaliyet raporlarını 31 Mayıs tarihinden önce bildirmemeleri halinde faaliyet ruhsatlarının süresi uzatılmayacaktır.
“Yapılacaklar Listesi”
• Mali yılları 31 Aralık tarihinde biten anonim ve limited şirketlerin genel kurullarını 31 Mart 2014 tarihine kadar toplanmalıdır.
• Anonim şirketlerin genel kurulları çağrısız olarak toplanabilmektedir. Pay sahipleri, hazır bulunamayacakları toplantılara, noter onaylı bir vekâletname vererek temsilen katılabilmektedirler. Dolayısıyla, tüm pay sahipleri asaleten ya da vekaleten genel kurul toplantısına katılım sağladıkları takdirde, pay sahiplerine bildirim yapmak için gerekli olan 15 günlük çağrı süresinden kaçınmak mümkündür.
• Limited şirket genel kurulları fiilen toplanmadan kararın ortaklar arasında elden dolaştırılması yoluyla da gerçekleştirilebilir. Bu yöntem vekaletname ihtiyacını ortadan kaldırmaktadır.
• Esas sözleşmeleri Türk Ticaret Kanunuyla uyumlu olmayan şirketlerin genel kurullarında gerekli değişiklikleri yapması gerekmekte ve esas sözleşme uyumlaştırmasının Temmuz 2014’ten önce tamamlanması gerekmektedir.
• Tüm şirketler, ticari defterlerinin açılış ve kapanış işlemlerini gerçekleştirmelidirler.
• Yabancı yatırım vasfına sahip irtibat ofisleri ve şirketler, şirketin sermayesine ve faaliyetlerine ilişkin bilgileri içeren yıllık bildirim formunu her yıl 31 Mayıs tarihinden önce Ekonomi Bakanlığına sunmalıdırlar.
Sonuç
Türk Ticaret Kanunu hükümlerinin tamamının 2014 yılında yürürlüğe girmesiyle, Türk şirketleri ve irtibat ofisleri kanuna ve TTK ve ilgili mevzuata uyum sağlamak durumundadır. Şirketlerin sürekliliğini sağlayacak konuların çoğu tek bir genel kurul ile çözümlenebilir. Uyum süreciyle ilgili özellikle sermaye artırımı yapmak zorunda olan şirketler için zaman son derece azalmış durumdadır. Ancak yine de gerçekleştirilecek hızlı eylemlerle şirketinizin ve/veya irtibat ofislerinizin faaliyetlerini TTK hükümlerine uygun olarak sürdürmelerini sağlayabilirsiniz.