Operasyonel filo kiralama, bir araca sahip olmanızla ilgili tüm faydaları sağlar ve sadece sahip olduğunuz takdirde elde edemeyeceğiniz tüm ilave hizmetleri de ayrıca sunar. Bu hizmetlerin algılamada önemli bir şanssızlığı, ihtiyaç doğana kadar böyle bir ihtiyacınız olduğunu genellikle  bilmemenizdir. İlkay ERSOY TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı

Operasyonel Kiralama veya daha yaygın deyimiyle “Filo Kiralama”, son yıllarda gittikçe artan bir hızla talep görüyor. Bir yandan birçok  şirket artan bir ivme ile araç kiralarken, diğer yandan  ülkemizde henüz halen birçok kişi için yeni bir kavram olan filo kiralama işinin getireceği avantajları değerlendirme aşamasında olan ya da mantıklı bulmayanlar da azımsanamayacak bir bölümü oluşturuyor. Acaba gerçekten mantıksız bir iş midir operasyonel kiralama? Kiralama yapan 15 bin şirketin amacı ve sağladığı avantajları nedir? Bu konulara girmeden önce, operasyonel kiralama deneyimi hiç yaşamamış karar vericilerin süreç içerisinde sıklıkla karşılaştığı birkaç önemli noktaya ve yanlış önyargıya değinmek fayda sağlayacaktır;

• “Şirketimizin araçlarını kiralayıp da ne yapacağız,  hem alınmış alınmıştır”,
• “Aracı kiralayacağız, dönemin içerisinde neredeyse  araç parası kadar ödeme yapacağız, sonra da gidip  aracı iade edeceğiz, olacak iş mi?”
• “Hem işimizi görüyoruz hem de yatırım yapmış oluyoruz, niçin kiralayalım?”
• “Bizim konusunda profesyonel filo yöneticimiz var,  o sebeple araçlarımızı kiralamaya gerek duymuyoruz.” l“Tamam faydalı, satış ekibinin araçlarını kiraladık  ama müdür ve yöneticilerin araçlarını satın almaya  devam ediyoruz, doğrusu bu değil mi?”.
• “Kiralamak istiyoruz ama sadece 2 araç için filo kiralama yapmazlar herhalde.”

  

Aslında şirket yönetici ve ortaklarının çoğu operasyonel kiralamanın “iyi bir çözüm” olduğunu hissediyor,  hatta hesap ediyor ancak yukarıdaki veya benzer sorularla bir şekilde uzak kalınabiliyor.

Araç sahipliğinin gerçek maliyeti

Öncelikle bir şirket, herhangi bir araca sahip olduğunda, “hangi maliyetlere maruz kalmaktadır?” sorusunu  netleştirerek konuya girmekte fayda var. Araç sahipliğinin maliyeti aşağıdaki başlıkları içerir;

A) Aracın alım maliyeti ile ikinci elde satış bedeli arasındaki fark

• Bu maliyeti, gerçek eskime veya amortisman gideri  olarak tanımlayabiliriz,

B) Aracın alımının finanse edilmesi ile ilgili finansman  maliyeti

•   Aracı öz kaynaklarla dahi finanse etmiş olsanız, bu  aracı almasaydınız o sermayeden elde edeceğiniz  alternatif maliyet olarak tanımlayabiliriz

  

C) Aracın işletim maliyetleri

• Sigorta gideri, (her yıl)
• Periyodik bakım onarım giderleri, (her yıl artan)
• Mekanik giderler, (her yıl)
• Trafik sigortası, (her yıl)
• Motorlu Taşıt Vergisi (yılda iki kez)
• Lastik gideri (Her 35-45 Bin kilometrede bir)
• Kış lastiği gideri, (muhtemelen 1 kez)

D) Operasyonel maliyetler

• Aracın seçilmesi, alınması, işletilmesi, işlemlerin takibi, satılması vs. tüm işlemlere harcanan zaman ve  maliyet,

Araca sahip olduğunuzda, sahip olamadıklarınız nelerdir?

Araca sahip olduğunuzda, aşağıda kısaca özetlediğimiz unsurlara ya sahip olamazsınız, ya da sahip olabilmek için ilave maliyetlere katlanmanız gerekir:

• Aracınızı alırken yoğun bir biçimde araştırmalar yapar ve tek tek pazarlık sürecine girersiniz,
•   Aracı tespit ettikten sonra nasıl fonlayacağınızı  araştırırsınız, (öz kaynaklardan mı yoksa kredi ile mi  finanse edilmeli? Kredi seçeneği ile ilerlenir ise, en  uygun faiz oranı veren kurum hangisidir? vb. noktaları detaylı araştırmak durumunda kalırsınız,),
• Aracınızı satarken nasıl satacağınızı düşünür, piyasa araştırması yapar ve ikinci eldeki riskleri üstlenerek aracı değerlendirmeye çalışırsınız,
• Araç hasar veya bakım dolayısıyla uzun süre serviste kalırsa toplu taşıma kullanmak veya benzer bir  aracı kısa dönemli kiralamak durumunda kalırsınız,
• Her dönem sigorta fiyatları toplar, en uygununu  seçmeye çalışırsınız ve hasarsızlık indiriminizi kaybetmemek için çaba harcarsınız,
• Araç hasar yaptığında sigorta şirketi ile yaşayacağınız süreç ile ilgilenmeniz gerekir,
• En uygun fiyatlı ve güvenli lastiği bulmak için araştırma yapar, sonra da ilgili servise gider lastiğinizi  değiştirirsiniz,
• Kış lastikleri değiştiğinde standart lastikleri depolayacak yer bulmanız gerekir,
• Tüm araçların tek tek kilometrelerini ve bakım onarım durumlarını takip etmeniz gerekir, İş saati dışında aracın yolda kalmaması için yüksek maliyetlerle  araç kurtarma hizmeti almak durumunda kalırsınız,
• Şehirlerarası yolda kalırsanız “acaba kim kurtarır,  kurtarırsa nereye çeker, çekerse tamir ne kadar sürer, o süre boyunca ben araba başında bekler miyim, yoksa yoluma devam edip 500 km uzaklaşırsam arabamı tekrar nasıl alırım” gibi düşüncelerle  baş başa kalırsınız,
• Gece yarısından sonra yolda kalırsanız, eve nasıl  ulaşacağınızı bulmanızın yanı sıra aracın nereye,  nasıl çekilip, nerede tamir edileceğini de çözmek  durumunda kalırsınız,
• Araç sayınız çoksa, “hangi kullanıcınız ne kadar kilometre yapmış, ne kadar trafik veya OGS cezası almış, en ekonomik ve emniyetli araç kullanan çalışanınız hangisidir?” gibi sorulara cevap verebilmek  için detaylı kayıt tutarak rapor hazırlamak zorunda  kalırsınız,
• Çoğu zaman bu süreçleri yönetebilmek için ayrı bir  insan kaynağı yatırımı yapmanız gerekebilir,
• Tüm bu harcamaları ne zaman yapacağınızı bilemezsiniz, bu nedenle sağlıklı bir bütçe planlayamazsınız.

” Hiçbir şirket  araca sadece  sahip olmak için  satın almaz.  Asli amaç mobil  olmak, hareket  halinde olmak,  işlerin dolayısıyla  ticaretin  devamlılığını  sağlamak ve yolda  kalmamaktır. “

İşte operasyonel filo kiralama yaptığınızda, yukarıda  kısaca özetlemeye çalıştığımız unsurların tamamına  ve hatta çoğunlukla da daha fazlasına sahip olduğunuz gibi; bu konuları kendi başınıza çözümleyebileceğiniz maliyetlerden çok daha uygun ve önceden net  bütçelerle karşılaşırsınız.  

Belki de “operasyonel kiralama veya filo kiralama nedir?, hatta ne değildir?” sorusunu cevaplamak ta faydalı olabilir. “Operasyonel Filo Kiralama”, araç satın  alma veya sadece araca sahip olma yöntemi olmadığı gibi banka kredisi veya finansal leasinge alternatif  bir yöntem de değildir. Benzer ama çok farklı üstünlük ve ilave hizmetleri vardır. O halde nedir operasyonel filo kiralama?

Hiçbir şirket araca sadece sahip olmak için satın almaz. Asli amaç mobil olmak, hareket halinde olmak,  işlerin dolayısıyla ticaretin devamlılığını sağlamak ve  yolda kalmamaktır.  Operasyonel filo kiralama, bir araca sahip olmanızla ilgili tüm faydaları sağlar ve sadece sahip olduğunuz takdirde elde edemeyeceğiniz tüm ilave hizmetleri de ayrıca sunar. Bu hizmetlerin algılamada önemli  bir şanssızlığı, ihtiyaç doğana kadar böyle bir ihtiyacınız olduğunu genellikle bilmemenizdir. Operasyonel  kiralama bunları sağlamakla kalmaz;  

• Araca sahip olmanız için gerekli kredi olanaklarını  oluşturur, mevcut fonlarınızı veya kredi limitlerinizi  araç için değil kendi işiniz için ayırma olanağı yaratır, 
• Sizin sadece kendi araç parkınız için sahip olduğunuz indirim olanaklarının çok üzerinde olanaklara  sahip olan operasyonel kiralama şirketi, bu sayede  sizin de aynı fiyatlara erişiminizi sağlar,
• Aracın işletilmesi ile ilgili takip, sigorta, bakım, vergiler, trafik cezaları vs. gibi öngörülemeyen ancak  önemli bir maliyet ve zaman kaybını beraberinde getiren tüm başlıklar, artık sizin ilgilenmenizi ve  para harcamanızı gerektirmeyen bir alandadır,
• Ne zaman ve ne kadar olacağını bilemediğiniz maliyetler dünyasından çıkıp ne ödeyeceğinizi ve ne  alacağınızı bildiğiniz bir dünyaya dâhil olursunuz,
• Sadece sahip olduğunuzda elde etmeyi hayal dahi  edemeyeceğiniz geniş bir coğrafyada çok geniş bir  hizmet ve kolaylıklar yelpazesine sahip olursunuz,
• Tüm bunları ya aynı ya da çok düşük maliyet farklarıyla elde edersiniz.
• Sonuç olarak, operasyonel kiralama ile daha fazlasını, daha uygun fiyata, daha hızlı ve kaliteli olarak alır  ve hem zamanınızı, hem de fon kaynaklarınızı sadece  kendi işinize ayırırsınız.

Nelere dikkat edilmeli?

Genelde araç marka, modeli ve fiyatı tartışılır ancak  diğer önemli bilgiler bu noktada değerlendirilmez.  Aracın seçimi, fiyatı elbette çok önemlidir, ancak sadece fiyata odaklanırsanız fark etmeden çok daha  yüksek maliyetle karşılaşırsınız. Sözleşmedeki hizmet şartlarının tek tek üstünden geçmeli, mevsim lastik ve kış lastiklerinin hangi şartlarda değişeceğinden  emin olmalısınız. Kiralama çerçevesinde kat edeceğiniz kilometreyi iyi belirlemeli, kat edeceğinizin üzerinde veya altında öngörülerde bulunarak gereksiz maliyetlere katlanmamalısınız.

 “Aracınız tamirde veya bakımdayken, ihtiyacınız muadil bir araç mıdır yoksa ikame bir araç mıdır?” sorusu da bu noktada önemli bir belirleyici faktördür.  “Aracımın aynısından istiyorum” derseniz, kiralama  şirketi bunu size sunacaktır ama “ikame herhangi bir  araç verilse de olur” derseniz daha uygun fiyatlar sunulacaktır. Aracınız yolda kalırsa, şirkete nasıl ulaşacağınızı, yol yardım sistemlerinin ne olduğunu, ne  kadar sürede kurtarma hizmeti sunduklarını mutlaka  sorgulayın. “TOKKDER üyesi” midir sorun, en azından TOKKDER Etik Kuralları’nı kabul etmiş bir şirket  ile çalışmış olursunuz. Şirketinizin merkezinin nerede  olduğu önemlidir ancak unutmayın ki bir iş gezisine  veya bir tatile çıktığınızda da yolda kalabilirsiniz. Coğrafi yaygınlık önemli bir husustur. Mutlaka şirketinize  davet ederek ekipleriyle tanışın.

Operasyonel kiralamanın aslında dünyada çok netleşmiş ve herkesçe bilinen güçlü faydalarını paylaşmaya  çalıştığımız bu yazımızın, mevcut ve potansiyel sektör müşterilerine fayda sağlayacağını umuyoruz. Tüm  soru ve görüşleriniz için derneğimize danışabileceğinizi bu vesileyle bir kez daha hatırlatmak isteriz.l