Your browser (Internet Explorer 7 or lower) is out of date. It has known security flaws and may not display all features of this and other websites. Learn how to update your browser.

X

Araç Kiralama Sektörü Tüm Zorluklara Rağmen Büyüme Potansiyeli Barındırıyor – Kağan YAŞA

Küresel anlamda birçok zorluğu yaşamaya devam ediyoruz. Yakın coğrafyamızda yaşanan savaş, yüksek enflasyon ve maliyet artışları dünya gündeminin başında yer alıyor.

Son dönemdeki ekonomik gelişmelere bakıldığında, pazar genelinde yaşanan ve tüm emtialarda gözlemlenen fiyat artışlarından alım gücü negatif yönde etkileniyor ve buna bağlı olarak tüketici tercihlerinde değişiklikler yaşanıyor.
Kaynakları verimli kullanmanın öneminin küresel anlamda arttığı bir dönemdeyiz.
Hem kısa dönem, hem de uzun dönem araç kiralamada, finansmana erişimde yaşanan zorluklar, araç kiralama sektörünün arzu edilen araç filosu büyüklüğüne ulaşmasına imkan tanımıyor. Araç kiralama sektörü, yapısı itibarıyla, sıfır araç maliyetlerinden ve operasyonel işletme giderlerinden doğrudan etkilenen bir sektör. Bu kapsamda, sıfır araç fiyatlarında ve operasyonel işletme giderlerinde yaşanan herhangi bir artış maliyetlerin artmasına sebep oluyor. 2016 yılındaki ÖTV düzenlemesi, sonrasında özellikle 2018 yılından bu yana döviz kurlarında yaşanan artışlar ve son olarak pandemi süreci bu durumu etkileyen önemli sebepler arasında yer aldı. Tüm bu gelişmeler sıfır araç fiyatlarının ve maliyetlerimizin bir hayli artmasına sebep oldu.

Tüm bu gelişmeler neticesinde, 2025 yılının ilk 3 ayında operasyonel araç kiralama sektörünün araç parkında 2024 yılı sonuna göre aşağı yönlü bir hareket gerçekleştiğini gördük. Yılın ilk çeyreğinde operasyonel araç kiralama sektörünün araç sayısı 2024 yılı sonuna göre yüzde 3,8’lik düşüşle 242 bin adede geriledi. Özellikle, artan kredi faizleri kira maliyetlerini oldukça yükseltti, şirketleri zorunlu olarak tasarruf etmeye yönlendirdi, operasyonel kiralamaya olan talebi düşürdü ve sektör küçülmeye devam etti. 2018 yılı sonunda 328 bin adetlik filo büyüklüğüne sahip olan sektörümüz, 2025 yılı ilk çeyreği sonunda 242 bine düştü. Operasyonel araç kiralamaya talep olmasına rağmen, enflasyondaki artışla beraber kira fiyatlarının artması ve finansman kaynaklarına erişimdeki engeller sebebiyle büyüme beklentinin altında kaldı. Sektörümüzün ciddi bir büyüme potansiyeline sahip olduğuna inanıyorum, kısa vadede ise enflasyonun seyri, finansmana erişim ve maliyetler belirleyici olacak.

Ülkemizde iş amaçlı olarak kullanılan 2 milyon 500 adet motorlu kara taşıtı olduğunu varsayarsak, verimlilik, tasarruf ve risk yönetimi açısından sunduğu birçok avantaja rağmen, ülkemizde iş amaçlı kullanılan araçların ancak yaklaşık yüzde 10’u operasyonel kiralama yöntemiyle finanse edilmiş durumda. Avrupa Birliği ülkelerinde ise şirket araçlarının finansmanında operasyonel kiralamanın payı yüzde 57’ye çıkmış durumda. Sektörümüzün büyüklüğünü olması gereken noktaya taşımak için, etkin bir iletişim çalışması ile operasyonel kiralamanın faydalarını anlatmamız ve uluslararası ve büyük ölçekli yerel şirketlerin yanı sıra KOBİ’lerin de şirket araçlarının finansmanında artan oranda operasyonel kiralama yöntemini tercih etmesini sağlamamız gerekiyor.

Diğer taraftan kısa dönem (günlük) araç kiralama sektörü ile ilgili önemli bir eksikliği gidermek adına, gerçekleştirdiğimiz pazar araştırması sonucunda, Türkiye günlük kiralama sektör raporunu yayınlamanın mutluluğunu yaşamaktayız. Söz konusu rapor, Türkiye kısa dönem (günlük) kiralama sektörünün geçmiş 2 çeyrekteki performansını gözler önüne sermekte, önümüzdeki dönem için ise ne kadar önemli bir gelişim potansiyeline sahip olduğunun sinyallerini vermektedir. Bundan böyle, 3’er aylık dönemlerde tekrarlanacak araştırmalar sonucunda yayınlanacak raporlar sayesinde, kısa dönem kiralama sektörünün gelişimini hep birlikte izleme imkânına sahip olacağımızı belirtmek isterim.

Bu raporun oluşturulmasında en önemli rolü üstlenen araştırmaya katılan günlük kiralama şirketlerine, ayrıca NielsenIQ ve ACTECON firmalarına teşekkür etmek istiyorum. Hizmet içeriği her geçen gün daha da gelişen operasyonel kiralama ve hızla büyüyerek uluslararası standartlara günden güne yaklaşan günlük kiralama sektörlerini temsil eden TOKKDER’in, üyelerine, temsil ettiği sektörlere ve ülkemize fayda sağlamak amacı ile yürüttüğü çalışmalar bundan sonra da tüm hızıyla devam edecektir

Kısa dönem araç kiralama sektör raporu 2025 yılı 1. çeyrek sonu verilerine göre günlük araç kiralama sektörü 186 milyar 700 milyon TL’lik aktif büyüklüğe ulaştı. Sektörün araç parkı 155 bin araç seviyesinde.

Operasyonel ve günlük araç kiralama sektörünün toplam araç parkı ise 2025 yılının ilk çeyreği itibarıyla yaklaşık 400 bin araca, aktif toplamı ise 478 milyar TL’ye ulaşmış durumda. Yılın ilk çeyreğinde toplam 12 bin 361 araç alımının gerçekleştiği görülüyor. Sektörün toplam kontrat adedi de ilk çeyrek itibarıyla 797 bin 956 adet olarak belirlendi. Bu kontrat adetlerine bakarak, rapordaki verilerin yabancı turistler de dahil ne denli geniş bir kitleye hizmet verdiğimizi doğrular nitelikte olduğunu söyleyebiliriz. Yabancı turistlerin ülkemize bu sene de ilgisinin yüksek olmasını bekliyoruz. Bu yıl turizmde arzu edilen hareketliliğin gerçekleşmesi halinde, günlük araç kiralamaya olan talep de bundan olumlu etkilenecek, dolaylı olarak sektörümüzün turizm sektörüne de katkısı artacaktır.

Dengeli bir ekonomi olduğu sürece hem operasyonel araç kiralama hem de kısa dönem araç kiralama sektörü hızla büyümeye devam edecektir. Kiralama, ülkemizde olduğu gibi dünyada da büyüyor. Türkiye’de 1.000 kişi başına düşen otomobil sayısı, şirketlerin araç parkı büyüklüğü ve bu parklardaki kiralama yöntemiyle edinilmiş araç sayısı da dikkate alındığında, ilerleyecek çok yolumuz olduğunu söylemeliyim.

Yaşanmamış olmasını dilediğimiz, ülkemiz tarihinde yer alan 15 Temmuz 2016 olaylarında, birliğimiz, bağımsızlığımız ve demokrasi için mücadele etmiş olan tüm gazilerimizi ve canını vermiş olan tüm şehitlerimizi saygı ve minnetle anıyorum.

Son olarak, ülkemizin düşman işgalinden kurtuluşunun ve ulusumuzun bağımsızlığını müjdeleyen 30 Ağustos Zaferi’nin 102. yıl dönümünde, başta Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK olmak üzere, aziz şehitlerimizi ve kahraman gazilerimizi saygı ve minnetle anıyorum. Sevgi ve saygılarımla,