İçinde bulunduğumuz dönemde birçok sektör makroekonomik gelişmelerden olumsuz yönde etkilenmeye devam ediyor. Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2022 yılının ilk 5 aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12 oranında daraldı.

Otomotiv pazarında arz talep dengesinin bozulması araç kiralamaya olan talebe de yansıyor. Bununla birlikte, tedarik zincirindeki aksaklıklar araç kiralama şirketlerinin de ihtiyaç duyduğu araçlara erişimini zorlaştırıyor; büyüme potansiyeli olmasına rağmen sektör, arzu edilen araç filosu büyüklüğüne ulaşamıyor.

Araç bulunurluğunda genel bir daralma yaşanmasına rağmen, 2022 yılının ilk 3 ayında operasyonel araç kiralama sektörünün araç parkında yukarı yönlü bir hareket gerçekleşti ve sektörün araç sayısı 2021 yılı sonuna göre yüzde 1,1 artarak 240 bin 800’e ulaştı. Öte yandan, 2018 yılı sonunda operasyonel araç kiralama sektörünün filosundaki payı yüzde 2,9 olan hafif ticari araçların payı 2022 yılının ilk çeyreği sonunda yüzde 5,4’e yükseldi. Hafif ticari araç kiralama akımının önümüzdeki dönemde de artarak devam etmesini bekliyoruz. Diğer taraftan hibrit ve elektrikli araçlardaki artışın belirginleştiğini memnuniyetle söyleyebilirim. Bu senenin ilk 3 aylık döneminde hibrit ve elektrikli araçların operasyonel araç kiralama sektörünün filosundaki payı yüzde 7,1’e yükseldi. Avrupa’dakine benzer trendler ülkemizde de oluşmaya başladı. Filolarda dünya trendlerine paralel olarak çevreci araçlara daha fazla yer veriliyor.

Faaliyet alanı ve büyüklüğü ne olursa olsun, sürdürülebilir şirket olmak ve sürdürülebilir iş gücünü sağlamak için her bir şirketin öncelikli yapması gereken dayanıklı kalmaktır. Şirketlerin iş planlarını gözden geçirip güncellemeleri, verimliliklerini artırmaları, tasarruf yapılabilecek alanları hayata geçirmeleri bu dönemde daha çok önem kazanıyor. Bu noktadan bakıldığında, operasyonel araç kiralama sektörü işletmelere ve hatta bireylere birçok faydayı bir arada sunmaya devam ediyor. Ekonomik olarak zor bir dönemden geçilmesine rağmen araç kiralama, satın almaya kıyasla daha avantajlı. Araçları daha uygun maliyetlerle sağlıyor, hasar yönetimi, bakım, kış lastiği gibi pek çok unsuru yöneterek maliyet avantajını müşterilerimize yansıtıyoruz. Araç satın almak, şirketler için yüksek yatırımı ve araç yönetiminde verimsizlik potansiyelini beraberinde getiriyor. Bunların yanı sıra, satın almayı tercih eden şirketler sahipliğin risklerini de almak durumunda kalıyor. Detaylı analiz yapan her şirketin kiralamayı tercih ettiğini görüyoruz.

Yaz aylarına girilmesi ve pandeminin seyrindeki kısmi olumlu gelişmeler neticesinde kısa dönem araç kiralama tarafında oldukça pozitif sonuçlar görüyoruz. Seyrin benzer devam etmesi durumunda, kısa dönem araç kiralamada şu an için hala gerisinde olsa da 2022 yılını 2019 yılına çok yakın bir seviyede kapatacağımızı öngörüyorum. Turizm açısından da bakıldığında, 2022 yılının 2021 yılından daha iyi bir yıl olma potansiyeline sahip olduğunu görüyoruz. Bu yıl yabancı turist kaynaklı 2021’de yakalanan iyileşmenin trend olarak devam edeceğini söyleyebilirim. Elbette bunun olumlu yansımalarını kısa dönem araç kiralama sektöründe de göreceğiz. Bunun yanı sıra, yine pandemi sonrasında yaygınlaşma eğilimi gösteren bir diğer trendin de karavan kiralama olduğunu belirtmek isterim. Mekanla sınırlı kalmadan özgürce tatil yapmak isteyen tatilcilere, en üst düzey hijyen ve güvenli ortam ile otel konforunda hizmet sunulan karavan kiralama seçeneğinin bu yıl da yoğun talep görmeye devam ettiğini görüyoruz.

Araç kiralama sektörü, yapısı itibarıyla, sıfır araç maliyetlerinden ve operasyonel işletme giderlerinden doğrudan etkilenen bir sektör. Bu kapsamda, sıfır araç fiyatlarında ve operasyonel işletme giderlerinde yaşanan herhangi bir artış maliyetlerin artmasına sebep oluyor. 2016 yılındaki ÖTV düzenlemesi, sonrasında özellikle 2018 yılından bu yana döviz kurlarında yaşanan artışlar ve son olarak pandemi süreci bu durumu etkileyen önemli sebepler arasında yer alıyor. Tüm bu gelişmeler sıfır araç fiyatlarının ve maliyetlerimizin bir hayli artmasına sebep oldu. Pandemiyle birlikte buna küresel tedarik zincirinde yaşanan sıkıntılar da eklendi. İstediğimiz zaman istediğimiz araca ulaşmakta zorlanmaya başladık. Yaşanan tüm bu gelişmeleri maliyetlerimizi artıran en büyük etkenler olarak gösterebiliriz.

Dengeli bir ekonomi olduğu sürece hem operasyonel araç kiralama hem de kısa dönem araç kiralama sektörü hızla büyümeye devam edecektir. Kiralama, ülkemizde olduğu gibi dünyada da büyüyor. Türkiye’de 1.000 kişi başına düşen otomobil sayısı, şirketlerin araç parkı büyüklüğü ve bu parklardaki kiralama yöntemiyle edinilmiş araç sayısı da dikkate alındığında, ilerleyecek çok yolumuz olduğunu düşünüyorum.

Bu vesile ile Kurban Bayramınızı en içten duygularımla kutluyor, ülkece nice sağlıklı ve huzur dolu bayramlar geçirmeyi diliyorum.

Yaşanmamış olmasını dilediğimiz, ülkemiz tarihinde yer alan 15 Temmuz 2016 olaylarında, birliğimiz, bağımsızlığımız ve demokrasi için mücadele etmiş olan tüm gazilerimizi ve canını vermiş olan tüm şehitlerimizi saygı ve minnetle anıyorum.

Son olarak, ülkemizin düşman işgalinden kurtuluşunun ve ulusumuzun bağımsızlığını müjdeleyen 30 Ağustos Zaferi’nin 100. yıl dönümünde, başta Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK olmak üzere, aziz şehitlerimizi ve kahraman gazilerimizi saygı ve minnetle anıyorum.

Sevgi ve saygılarımla.