Your browser (Internet Explorer 7 or lower) is out of date. It has known security flaws and may not display all features of this and other websites. Learn how to update your browser.
TOKKDER Operasyonel Kiralama Sektor Raporu
Hukuki ihtilafların hızlı, etkin ve verimli şekilde çözülmesi ticaret hayatının aktörleri bakımından önem arz etmektedir. Tahkim, mahkemelere nazaran daha hızlı, etkin ve verimli bir çözüm vadetmektedir. Tahkimin vadettiği şekilde; hızlı, etkin ve verimli olabilmesi tahkim sürecinin iyi planlanmasına, tahkim yargılamasının adil biçimde yapılmasına ve dolayısıyla tahkim kararının icra edilebilir şekilde verilmesine bağlıdır.
2019 yılının son çeyreğine girdiğimiz bu dönemde birçok sektör makroekonomik gelişmelerden olumsuz yönde etkilenmeye devam ediyor. Örnek vermek gerekirse, 2018 yılında 2017 yılına göre yüzde 35 daralan Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı 2019 yılının ilk sekiz ayında da 2018 yılının aynı dönemine göre yüzde 46 oranında daraldı. 2018 yılında bir önceki yıla göre yüzde 11,5 daralan Türkiye operasyonel kiralama sektörü ise, 2019 yılının geride bıraktığımız ilk yarısında 2018 yılı sonuna göre yüzde 9 oranında küçüldü. 2018 yılı sonunda filosunda yaklaşık 324 bin aracı olan sektörümüzün araç sayısı 295 bin adede geriledi. 2018 yılının ilk yarısında 6.4 milyar TL yatırım yaparak 59.675 adet yeni aracı filosuna dahil eden sektörümüz, 2019 yılının ilk yarısında 2 milyar TL yaparak 17.900 adet yeni aracı filosuna kattı. 2018 yılının ilkyarısı sonunda 64.800 müşterisi olan sektörümüzün müşteri sayısı 2019 yılının ilk yarısı sonunda 49.000’e geriledi. Sektörümüzde yaşanan bu daralma nihai tüketici talebindeki düşüşten kaynaklandı. Ekonomideki daralma nedeniyle araç filosunu küçülterek tasarruf etmek isteyen firmalar oldu.
Önümüzdeki dönemde dünyayı ve Türkiye’yi neler bekliyor? Bu konudaki öngörüleriniz nelerdir?
Otomotiv endüstrisi büyük bir dönüşüm içerisinde. Bu dönüşümü teknoloji, rekabet, pazar ve müşteri olmak üzere dört farklı başlık altında inceleyebiliriz. Teknolojiye baktığımızda bugün itibarıyla benzinli ve dizel motorlu otomobil üretimi ağırlıkta olsa da kısa vadede hibrit, uzun vadede de tamamen elektrik motorlu otomobillerin endüstriye yön vermesi bekleniyor. Yollardaki güvenliği artırmak amacıyla otonom sürüş teknolojilerine ciddi yatırımlar yapılıyor. Bağlanabilirlik ve dijitalleşme de otomotiv endüstrisinin en önemli trendleri arasında yer alıyor.
Bu yazımızda operasyonel kiralama şirketleri açısından önemli bir vergi planlama ve öteleme uygulaması olabilecek bir uygulamadan bahsetmek istiyoruz. Bu uygulama Vergi Usul Kanunu’nun 328. Maddesinde yer alan yenileme fonu uygulamasıdır.
Bu kanun düzenlemesini operasyonel kiralama şirketleri özelinde değerlendirecek olursak; satışı yapılan bir binek otonun yenilenmesi işin mahiyetine göre zorunlu ise ve işletme yöneticileri tarafından bu konuda karar alınmış ve girişimde bulunulmaya başlanmışsa, söz konusu amortismana tabi binek otonun satışından elde edilen kar pasifte geçici bir hesapta (Yenileme fonu hesabında) azami üç yıl süre ile tutulabilmektedir. Ayrıca, gelir yazılmayıp fona alınan kardan yeni alınan binek otoların Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılacak amortismanı mahsup edilir.
Yönetim Kurulu Üyelerinin Genel Sorumluluk Halleri
Anonim şirketlerde, şirketin yönetim ve temsil organını oluşturan yönetim kurulu üyelerinin hukuki sorumluluğu Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 553. maddesinde genel bir düzenleme olarak karşımıza çıkmaktadır. Genel düzenlemenin yanı sıra, TTK’da özel sorumluluk sebepleri de düzenlenmiştir. Genel düzenlemeye göre yönetim kurulu üyeleri, kanuna veya şirketin esas sözleşmesine aykırı davranışlarından dolayı (i) şirkete, (ii) pay sahiplerine ve (iii) şirketin alacaklılarına verdikleri zararlardan sorumludurlar. Daha fazla
Gerek küresel anlamda, gerekse ülkesel düzeyde ekonomik ve sosyal yapılardaki dönüşüm işgücü piyasasını da kaçınılmaz olarak etkilemektedir.
Özellikle teknolojik değişimlerin etkisiyle günümüzün ve geleceğin işlerinde; demografi ve göç boyutuyla emek arzında; işin niteliğindeki değişimlerin etkisiyle istihdam ilişkilerinde; gelirin bölüşümü ve güvencesiyle sosyal mutabakatta önemli dönüşümler yaşanmaktadır.
Geçtiğimiz sayılarda da zaman zaman dile getirdiğimiz ve son yıllarda Rekabet Kurulu’nun sıklıkla gündemine gelen yeniden satış fiyatının tespiti ve internetten satış düzenlemeleri, bu sefer bir muafiyet başvurusu kapsamında Rekabet Kurulu’nun incelemesine konu oldu. Marks & Spencer ile Marka Mağazacılık arasında imzalanan Franchise Sözleşmesi’nde yer alan çeşitli hükümler, Rekabet Kurulu tarafından değerlendirildi ve ardından sözleşmenin grup muafiyetinden yararlandığı sonucuna ulaşıldı. Rekabet Kurulu’nun bu sonuca ulaşırken dayandığı gerekçeler ise oldukça dikkat çekiciydi.
Marka” kavramı, Türk hukukunda, Avrupa Birliği müktesebatına uyumluluk süreci kapsamında, 27.06.1995 yılında yürürlüğe giren “556 Sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” (mülga) ile tanımlanmış ve Türk Marka Hukuku oluşturulmuştur. Markanın korunmasına yönelik olarak, Avrupa Birliği Mevzuatı ile paralellik gösteren düzenlemelere yer verilmiştir. Uzun bir süre yürürlükte kalan 556 sayılı KHK ile marka hakkının korunması kapsamında hukuki ve cezai müeyyidelere yer verilmiş ancak suçta ve cezada kanunilik ilkesi gereği, kanun ile düzenlenmeyen cezai hükümlerin uygulanmasında birçok hukuki sorunla karşılaşılmıştır.
Yapılan pek çok araştırma gösteriyor ki genç ve teknoloji odaklı bireyler iş modellerinin dönüşümünde önemli bir rol oynuyor. Artık, şirketler başarıya ulaşmak için, yeni neslin tercih ve beklentilerine göre ürünlerini tasarlamak, stratejilerini oluşturmak mecburiyetinde.
Teknolojik gelişim farklı sektörlerin birbiriyle iş birliği yapmasını zorunlu kılıyor. Bununla birlikte birçok yeni iş alanı ve fırsat doğuyor. Bu gelişmelere ek olarak, şehirlerin nüfusundaki hızlı artış ve artan trafik yoğunluğu, araç kiralama sektörünü artık sadece motorlu araç tedarikçisi olmaktan çıkarıp müşterilerine her türlü mobilite çözümü sunan bir sektör olmaya yönlendiriyor. Elbette teknoloji sektörün sunduğu çözümlerde artan oranda kullanılıyor.
Markanızın 2019 yılı için planlarından bahseder misiniz?
Sektör dinamikleri açısından zorlu geçen 2019 yılında Türkiye otomotiv pazarındaki iddiamızı devam ettirdik. Yılın ilk 6 aylık döneminde Fiat markası olarak yine Türkiye’nin en çok tercih edilen markası olduk. Egea model ailesi bu sene de iddiasını korudu ve lokomotiif modelimiz olarak öne çıktı. Hafif ticari araç ürün gamımızdaki modellerimiz Doblo ve Fiorino da segmentlerindeki güçlü performanslarını sürdürdüler. Fiat ve Fiat Professional markalarımızla müşterilerimize değer yaratmaya devam ederek yılın diğer yarısında da pazardaki varlığımızı güçlendirmeye devam edeceğiz.
