Your browser (Internet Explorer 7 or lower) is out of date. It has known security flaws and may not display all features of this and other websites. Learn how to update your browser.
TOKKDER Operasyonel Kiralama Sektor Raporu
13 Haziran 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Oranları Hakkında Tebliği’yle;
indirildi.
11.01.2011 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edilip, 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu ile Gayrimenkul Kiraları Hakkında Yasa yürürlükten kaldırılmış ve kira ilişkilerine yeni bir boyut getirilmiştir.
Borçlar Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden kısa bir süre sonra yapılan değişiklik ile, kira sözleşmelerine ilişkin bazı hükümlerin kiracının Türk Ticaret Kanunu’nda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında 8 yıl ertelenerek, 01.07.2020 tarihine kadar uygulanmayacağı kabul edilmiştir.
Hepimizin bildiği gibi Aralık ayında Çin’de görülen koronavirüs (Covid-19), Mayıs itibarıyla 200 üzerinde ülkeye sıçramıştır. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre vaka sayısı 4 milyona yaklaşmış, virüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 250 binin üzerindedir. Salgının kontrol altında tutulması için alınan önlemler hayatı her boyutuyla etkilemeye başladı. Ezberler bozuldu ve birçok alışkanlığımızı terk etmek, yeni alışkanlıklar edinmek durumunda kaldık. Salgının pandemiye dönüşmesinden sonraki bu ilk yazımda, durumun dünya ve Türkiye ekonomisine etkilerini, tüketici davranışlarına yansımasını, mobilite sektöründe yaratacağı değişimleri ve salgın sonrası ortaya çıkan yeni normal sürecinin risk ve fırsatlarını ele alacağım.
Salgının dünya ve Türkiye ekonomisine etkisi ne olacak? Salgın sonrası ekonomiye ilişkin toparlanma senaryoları neler?
Kasım 2019’da ortaya çıkan Covid-19 virüs salgını dünyada bu yazının yazıldığı tarihte 4,5 milyon kişiye bulaşmış ve maalesef toplamda 300 bin kişinin ölümüne yol açmıştır. Ülkemiz de bu salgından geç olsa da etkilenmiş ve vaka sayısında 8. sırada yer almıştır.
Virüsün yayılımını engellemek için uygulanan karantinalar, ekonomik aktivitesinin yavaşlamasına, işssizliğin artmasına ve milli gelir kaybına sebep olmuştur. Bugün geldiğimiz noktada salgının ne zaman sonlanacağı, tekrarlayıp tekrarlamayacağı bilinmemektedir.
Salgının dünya ve Türkiye ekonomisine etkisi ne olacak? Salgın sonrası ekonomiye ilişkin toparlanma senaryoları neler?
Covid-19’ un ekonomik etkileri tüm dünyada çok hızlı ve derin oldu. 1930’daki büyük buhrandan beri görülen en büyük ekonomik daralmayı tetikleyen salgın, IMF’nin beklentisine göre Dünya ekonomilerine yaklaşık 9 Trilyon dolarlık negatif etki yaratacak. 2020 büyüme beklentileri salgın öncesinde yüzde 3 iken, salgın sonrasında, yüzde 3 daralmaya geriledi. Ülkemizde, salgına geç yakalanma, sağlık sistemimizin ve çalışanların başarısıyla salgını etkin yönetme ve üretimin tamamen kapatılmaması ekonomik etkiyi kısıtlasa da, büyüme beklentilerini tüm dünyada olduğu gibi değiştirdi. Daha fazla
Salgının dünya ve Türkiye ekonomisine etkisi ne olacak? Salgın sonrası ekonomiye ilişkin toparlanma senaryoları neler?
İnsanoğlu var olduğundan beri değişmeyen iki şey; değişimin sürekliliği ve insanın yetkinliklerini kullanarak bu değişim ve dönüşüme hızla adapte olmasıdır.
Covid-19 pandemisi de içerisinde bulunduğumuz dönemde önümüze çıkan doğanın meydan okuması (challenge). Dünya, bu büyüklükte bir krizi 1929 Büyük Buhran ve 2. Dünya Savaşı’nda görmüştü.
Salgının dünya ve Türkiye ekonomisine etkisi ne olacak? Salgın sonrası ekonomiye ilişkin toparlanma senaryoları neler?
Covid-19 ile mücadelede gelinen noktada en önemli olan zayıf nokta bilgi eksikliği ve bunların getirdiği belirsizlik. Aşı geliştirilip geliştirilemeyeceği, virüsün mutasyona uğrayıp uğramayacağı, virüsün hava sıcaklığından ne kadar etkileneceği, salgının ne zaman zirve yapacağı, virüsün Türkiye ve dünya nüfusunun ne kadarına bulaşacağı ve ne kadar insanın ölümüne yol açacağı en çok ulaşılmak istenen bilgiler.
Aralık ayında Çin’in Wuhan kentinde başlayan ve hızla yayılım göstererek pandemi haline dönüşen Covid-19 salgınının merkez üssü Çin’in ardından Avrupa ve daha sonra ABD oldu. Hiç kimsenin öngöremediği ve dünyanın hazırlıksız yakalandığı bu salgın hızla yayılarak üç ay gibi kısa bir sürede tüm dünyayı etkisi altına aldı. Gerek sosyal yaşam gerek iş dünyasını derinden sarsan Covid-19 salgını ile birlikte ekonomik daralma baş gösterdi, ticaret adeta durma noktasına geldi. IMF tarafından Büyük Buhran’dan bu yana en büyük ekonomik daralmaya sebep olacağı öngörülen bu sürecin ekonomik etkisinin ne büyüklükte olacağı, bu sürecin ne kadar devam edeceği ve normalleşmenin ne kadar hızlı olacağı ile direkt olarak ilintili olacak.
COVİD-19 ile birlikte yeni düzen tasarlanıyor. Artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Koronavirüs kertenkelenin kuyruğudur, büyük oyunu kaçırmayın, dolar bitti, petrol bitti, Fed bitti, IMF bitti, ABD bitti, Çin bitti, Dünya Sağlık Örgütü bitti, ezoterik küresel elitler biyoekonomik savaşta tohumun kontrolünü ele geçirdi. Bunları neye dayanarak söylüyorum? Bilimsel veri mi istiyorsunuz, yok. Bugün yaşadıklarımızın işareti The Economist’in 2011 kapağında verilmişti. Üç ay önce de rüyamda burnundan beş santim sümük akan çekik gözlü bir adam görmüştüm, virüsün geleceği belliydi. Ülkemizde kitap okuma oranı yüzde 1, her konuda fikir sahibi olma oranı yüzde 99 olunca itibar gören şeyler bu tip bilimsellikten uzak, verisiz, sivri ve gizemli iddialar oluyor.
İlk önce Çin’de ortaya çıkan ve sonrasında hızla tüm Dünya’ya yayılarak ortalığı kasıp kavuran Covid- 19 salgını bugün artık hiçbir şeyin eski gibi olmayacağını bize gösterdi.
Daha düne kadar otomotiv sektöründe paylaşım ekonomisinden bahsediyorduk. Oysa bugün geldiğimiz noktada insanlar birbirine 1,5 metreden daha yakına gelemiyor, aynı alanı kullanamıyor, toplu alanlara ancak belirli bir sayı ve mesafe kuralına uyarak girebiliyor. Bir başkasının dokunduğu malzemeye dokunmak, ya da bir başkasının yanında oturmak mümkün değil, özel aracımızda dahi yan yana oturulması yasaklanmış durumda. Bu noktada kısa dönem kiralama ve özellikle saatlik kiralamada ciddi sorunlarla karşı karşıya kalmamız işten bile değil. Yeni dönemin yeni kuralları birçok alışkanlığı kökünden değiştirebilir.
