Araç Takip Sistemleri İle Kişisel Verilerin Korunması Arasında Nasıl Bir İlişki Vardır?

Bilgi teknolojilerinin her geçen gün gelişmesi, sanayi devriminin dördüncü jenerasyonu olarak nitelendirilen endüstri 4.0 ile veriye dayalı bilimsel metotlara geçiş yapılması, büyük veri yazılımlarının kullanılmaya başlanması, geniş bir veri pazarı meydana getirmiştir. Yaşanan gelişmeler karşısında kişilerin, kendileriyle ilgili veriler üzerindeki kontrol ve denetim gücü azalmış ve kontrol edilemeyen bir noktaya gelmiştir.

Araç kiralama şirketleri de gelişen teknolojiyle birlikte, araç takip sistemleri sayesinde; sunulan GPS hizmetiyle araçlarını hırsızlık gibi suçlardan korumaya çalışmakta, filoya dahil araçlarını yakından takip ederek periyodik bakım gibi planlamaları yerine getirebilmekte ve faturalandırma noktasında müşterilerinin gerçek zamanlı kullanım sürelerini tespit edebilmektedirler. Araç takip sistemleri ile gerek gerçek kişi müşterilerin gerekse tüzel kişi müşterilerin yetkilisi ve çalışanlarının gittikleri adresler, gitme zamanları, süreleri, belirlenen güzergâh dışına çıkıp çıkmadığı kontrol edebilir hale gelmiştir.

7 Nisan 2016’da yürürlüğe giren 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda kişisel verinin; “kimliği belirli veya belirlenebilir bir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi” ifade ettiği belirtilmiştir. Maddenin gerekçesinde ise ; kişisel verinin, yalnızca ad, soyad, doğum tarihi ve doğum yeri gibi kişinin kesin teşhisini sağlayan bilgiler değil, kişinin fiziki, ailevi, ekonomik, sosyal ve sair özelliklerine ilişkin bilgileri de kapsadığı ifade edilmektedir. Bu anlamda araç takip sistemleri ile kişilerin konumlarına, gittikleri adreslere, ilişkili olduğu kişilere vb. diğer verilere ulaşılması, elde edilen bu kişisel verilerin sıkı bir şekilde korunmasını da gerekli kılmaktadır.

6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda, kişisel verilerin hukuka uygun olarak belirli, açık ve meşru amaçlar için işlenebileceği, yapılan işlemin amaçla bağlantılı olması gerektiği vurgulanmış ve kişisel verilerin ilgili mevzuatta öngörülen veya işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilmesi gerektiği öngörülmüştür.

Araç Takip Sistemleri ile Toplanan Kişisel Veriler Açısından Kimler Sorumludur?

Araç takip sistemi teknolojisi kullanımında; araç takip sistemine sahip olan şirket, sistemi satın alan kiralama şirketi ve araç kiralayan tüzel kişilerin veri sorumlusu olarak sorumlulukları vardır.

• Araç takip sistemine sahip olan şirket, kiralama şirketiyle arasındaki sözleşmeye istinaden veri sorumlusu statüsünde olacaktır. Zira arabalar ve sürücüleriyle ilgili hangi verilerin toplanacağının seçimi araç takip şirketine aittir. Her ne kadar verilerin toplanma amacını araç kiralama şirketi belirlese de, hangi verilerin toplanacağı hususunda araç takip şirketinin bu denli geniş bir takdir hakkının bulunması onun da kiralama şirketi yanında veri sorumlusu olarak kabul edilmesini gerektirmektedir.

• Yine araç kiralayan tüzel kişilerin, bu sistem sayesinde özellikle çalışanları üzerinde adres, konum, güzergâh, ilişki içerisinde bulunduğu kişi grupları gibi birçok kişisel veri toplayabilmesi mümkün hale gelmiştir. Bu nedenle araç kiralayan tüzel kişiler de veri sorumlusu olarak, verileri toplanan kişilere karşı sorumlu olacaklardır.

• Kiralama şirketleri de gerek gerçek kişi müşterilerine karşı gerekse de tüzel kişi müşterilerinin yetkilileri ve çalışanlarına karşı, veri sorumlusu olarak sorumlu olacaktır.

Araç Takip Sistemleri Aracılığıyla Toplanan Kişisel Verilere Yönelik Alınması Gereken Önlemler Nelerdir?

Kişisel verilerin korunması hususunda, tüm veri sorumlularının kişisel verilerin korunması mevzuatına uyum konusunda hem hukuki/idari yönden hem de teknik açıdan sıkı önlemler alması gerekmektedir. Veri sorumluları, araç takip sistemiyle elde ettikleri kişisel verilerin hukuka aykırı olarak işlenmesini ve kişisel verilere hukuka aykırı olarak erişilmesini önlemek ve muhafazasını sağlamak amacıyla, hukuki ve idari yönden kişisel verilerin korunmasına yönelik politika ve prosedürler geliştirmeli, aydınlatma metinleri ile ilgili kişiler aydınlatılmalı ve alınması zorunlu yerlerde kişilerin açık rızaları alınmalıdır. Yine kişisel verileri barındıran sistemlere yönelik siber güvenliğin sağlanması, kişisel verilerin tutulduğu fiziksel ortamların ve bulut sistemlerin güvenliğinin sağlanması ve yedekleme sistemlerinin kullanılması gerekmektedir. Kişisel veriler, ancak kanunlarda öngörülen şartlar dâhilinde ve uyulması gereken ilkeler doğrultusunda işlenmeli, toplanıldığı amaç dışında işlenmemeli ve üçüncü kişilere aktarılmamalıdır. Örneğin; arızalandığı için servislere gönderilen araçlarda bulunan takip cihazlarının, sökülerek saklanması, bu surette kişisel verilerin şirket dışına çıkartılmasının engellenmesi için gerekli önlemlerin de alınması gerekecektir.

Veri Sorumlularının Gerekli Tedbirleri Almamasının Yaptırımları Nelerdir?

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu başta olmak üzere kişisel verilerin korunmasına yönelik gerekli tedbirleri almayan şirketler 2 Milyon Türk Lirasına kadar ağır idari para cezaları ve ceza soruşturmalarıyla karşı karşıya gelebilecektir. Bu nedenle araç kiralama şirketlerinin müşterilerine yönelik aydınlatma ve veri güvenliği gibi yükümlülüklerini yerine getirmesi ve Kişisel Verileri Koruma Kurumu tarafından getirilen diğer yükümlülüklere uyması önem arz etmektedir.